Uzun süredir büyük çabalarla fazla kilolar uçtu gitti. Artık kişisel güven artar ve sanki hiç kilo almayacak gibi davranılmaya başlar. Sonrasında korku dolu günler gelir ve verilen kilolar fazlasıyla geri alınır. Bilimsel olarak bunun nedenlerini bu yazımızda paylaşacağız. Verilen kilolar neden kolayca geri alınır? Verilen kiloları geri alma da yapılan hatalar nelerdir? Kilo kontrolü nasıl saplanır? Kilo verildiğinde bedende neler olur? Tatlı krizi ile baş edebilmenin 8 yolu nedir? sorularının cevabını bilimsel olarak açıklamaya çalışacağız.

Verilen kilolar neden kolayca geri alınır? Kilo kontrolü nasıl saplanır?

Kilo yitimi ve verilen kiloların korunmasının temelinde karmaşık biyolojik bir süreç yatmaktadır.

Kilo verdiğinizde bedeninizdeki enerji, ya da yağ depolarında bir azalma meydana gelir. Bu da yağ hücrelerinden oluşan ve normal koşullarda kişinin açlık duygusunu bastıran- leptin adlı hormonun da aralarında olduğu, bir-takım hormonların beyne yağ depolarının kritik düzeyin altına düştüğü yönünde sinyaller göndermelerine neden olur.

Bunun üzerine beyin verilen kilonun geri alınması amacıyla bedendeki çeşitli tepkimeleri devinime geçirir.

Bu tepkimelerden biri kas dokularına daha hızlı ve verimli çalışmaları, bir başka deyişle, daha az kalori yakmaları yönünde bir sinyal gönderilmesidir.

Sonuçta, kişinin günlük kalori gereksinimi, salt kilolar hesaba katıldığında gereksindiği miktardan daha düşük olur. Örneğin, 91 kilo gelen bir kişi diyetle 9.1 kilo verdiğinde o kiloda kalabilmesi için gerekli günlük kalori miktarı diyet yapmaksızın 82 kilo gelen bir kişiye kıyasla yaklaşık 300-400 kalori daha azdır.

Bir başka değişiklik de, yemek yendiğinde kişide haz duygusu yaratan beynin ödüllendirmeden sorumlu bölgelerinin daha etkin duruma gelmesi ve buna karşılık, yemeyi kısıtlayıcı bölgelerin-deki etkinliğin azalmasıdır. Bu da, açlık duygusunun körüklenmesi ve kişinin gereksindiği kalori miktarını aşacak düzeyde yiyecek tüketmesi anlamına gelir.

Columbia Üniversitesi Tıp Merkezi uzmanlarından Dr. Michael Rosenbaum, “Bu tepkimelerle kişinin verdiği kiloları geri almasını sağlayacak olası en iyi senaryo yaratılmış olur,” diyor.

Verilen kilolar neden kolayca geri alınır? Kilo kontrolü nasıl saplanır? | Hızlı verilen kilolar diyet bozulduğunda çok hızlı geri gelir

Kiloları geri almanın nedeni dürtülere karşı koymamak mı ?

Bir başka deyişle, beden gerçekte yağ depolarını korumaya alırken kilo almaktan kaçınmayı, özellikle de yiyeceklerin bol olduğu bir ortamda, çok daha zorlu bir sürece dönüştürür.

Gelgelelim, bedenin verilen kiloları geri almaya kurgulanmış biyolojik yapısı kişiyi asla yıldırma-malıdır. Colorado Üniversitesi araştırmacıları, bedenin kilo yitimi karşısında geliştirdiği bu biyolojik tepkileri verilen kiloların kaçınılmaz olarak geri alınacağı biçiminde yorumlayarak bu duruma boyun eğmenin yanlış bir davranış olacağına dikkat çekiyorlar ve “Yitirilen kiloları geri alma yönündeki biyolojik dürtüye çevresel, davranışsal ve tıbbi birtakım önlemlerle pek ala karşı konabilir,” diye ekliyorlar.

Söz gelimi, araştırmalar belli türlerde besinlerin fazla kalori alımına yol açmaksızın açlık duygusunu bastırabileceklerini ortaya koyuyor. Günde bir saat boyunca yoğun beden alıştırmaları yapmak da yararlı oluyor.

Bu yoğunluktaki bir bedensel etkinlik yalnızca kalorileri yakmakla kalmıyor, aynı zamanda bedenin metabolizmasında bir yavaşlama meydana gelmesini de önlüyor; böylelikle kişi dinlenirken de daha çok kalori yakıyor.

Amerikan Gıda ve İlaç Dairesi (FDA) tarafından onaylanmış çeşitli kilo verdirici ilaçlar da farklı biçimlerde etki yaratıyor. Bunların bir bölümü beyinde yarattığı etkiyle iştahı bastırırken, kimileri sindirim yollarının işlevinde farklılıklar yaratıyor.

Kilo verildiğinde bedende neler olur?

Kilo verme başladığında vücutta bir takım değişimler olur.

• Enerji depolarında (yağ birikiminde) bir azalma olur.
• Leptin hormonunun da aralarında yer aldığı, bedendeki hormonlar beyne yağ depolarında ciddi bir azalma olduğu yönünde sinyaller gönderirler.
• Beynin ödül düzenekleri daha etkin duruma gelirken, açlık duygusunu bastıran bölgelerindeki etkinlik azalır.
• İnsanlarda açlık duygusu artar ve bu açlığı gidermek için daha çok yemek zorunda kalırlar.
• İnsanlar yemek yeme konusunda kendilerini yeterince dizginleyemezler.
• Beynin gönderdiği sinyaller sonucunda kaslar enerji kullanımında daha verimli duruma gelirler ve böylece insanlar daha az kalori yakarlar.

Verilen kilolar neden kolayca geri alınır? Kilo kontrolü nasıl saplanır? | Kilo vermenin birde tam tersi yönde alımı da olacağını bilmek gerekir

Tatlı krizi ile baş edebilmenin 8 yolu

Kilo vermede en korkulan şey tatlı krizi olması gerek. Tatlı krizine neden olan bazı alışkanlıklardan vazgeçmeliyiz. 8 yol ile tatlı krizinden kurtulmak için aşağıdaki 8 maddeye dikkat edilmelidir.

1.Kafein tüketimini kısıtlayın

Ontario Guelph Üniversitesi beslenme uzmanları tarafından yapılan bir araştırma kafeinin kandaki glikoz düzeylerini % 24 oranında arttırdığını ortaya koyuyor. Doğal olarak, kan şekerinde yeniden bir düşüş olduğunda beden tatlı krizine girmeye başlıyor.

2. Bedeni susuz bırakmayın

Beden susuz kaldığında genellikle tatlı yiyecekler tüketme arzusu da artar. Bu arzuya boyun eğip tatlı yemek yerine, su içmek çok daha yararlı olur. Kan akışında gerekli miktarda basıncın sağlanması için bedenin suya gereksinimi vardır. Su içmek tatlı krizini bastırmakla kalmayıp, bedenin işlevini gerektiği biçimde yerine getirmesine de yardımcı olur.

3. Egzersiz yapın.

Egzersiz bedene oksijen sağladığı gibi, insanlarda rahatlama duygusu yaratan ve halk arasında mutluluk hormonu olarak da bilinen, endorfin hormonu düzeylerinin artmasına da neden olur.

4. Uykunuza özen gösterin.

Görünüşe bakılırsa, uyku her derde devadır. Britanya Leicester Üniversitesi uzmanları tarafından 2008 yılında yapılan bir araştırma daha sağlıklı bir uykunun kişiye, söz gelimi çikolata yeme duyulan o şiddetli arzunun bastırılmasına yardımcı olacak gücü sağlayabileceğini gözler önüne seriyor. Özellikle de, ziyafet sofralarının kurulduğu bayram öncelerinde her zamankinden en az yarım saat önce yatmaya özen gösterin.

5. Üzerlerinde “yağsız” ya da “az yağlı” etiketleri bulunan yiyeceklerden kaçının

Bu tür yiyecekler genellikle yağlı karşıtların-dan çok daha fazla şeker içerirler, çünkü yağ yokluğunda yitirilen tadın boşluğu şekerle kapatılmaya çalışılır.

6. Meyveler ve tatlı sebzelerle beslenin

Tatlı yeme arzusunun üstesinden gelemiyorsanız, şekerli ama sağlıklı bir şeyler yiyin. Meyve ve sebzeler, şekerleme ve keklerin yerini doldurabilecek çok daha sağlıklı seçeneklerdir.

7. Doğal tatlandırıcılardan yararlanın

Tatlıya gereksinim duyduğunuzda, bu gereksinmenizi kahverengi pirinç şurubu, hurma şekeri ve stevya (şekerotu) gibi doğal besinlerle karşılayın. Bu tür besinler aşırı bir kalori alımına yol açmadan tatlı krizini bastırmanıza yardımcı olurlar.

8. Yaşamın tadını çıkartmaya çalışın

Kendinizi mutlu ve güçlü hissettiğinizde tatlılar da bir olasılıkla o eski çekiciliğini yitirecek-tir. Yaşamdan tat aldığınızda, başka tatlandırıcılara gerek duymazsınız.

Ayrıca Bakınız

• Kilo vermek neden zorlaşıyor? Obezite salgın bir hastalık mı?
• Neden kilo alıyoruz? Kilo almanın sebepleri nelerdir?
• Kilo vermek için dikkat edilmesi gereken 3 etken!
• Kalıcı Kilo vermenin 18 ipucu ile fazla yağlardan kurtulun!
• Zayıflamak isteyenler bitmeyen açlık duygusunu mantıkla yenebilir mi?
• Zayıflamak istiyorum diyenler nereden başlamalı?
• Zayıflamak için süper gücünde bir besin var mı?

Kaynaklar ve Dış Bağlantılar

1. Gained Back All The Weight You Lost? Here’s What To Do Next | Michele Lian
2. Live Science | Rachael Rettner