İstanbul °C
Sağlıklı yaşamak için doğru diyet nasıl planlanmalı?
Yeterli, dengeli ve sağlıklı beslenerek, huzurlu, uzun ve sağlıklı bir ömür sürdürmek için atılması gereken en önemli adım, günlük diyet planlarının geliştirilmesidir. Diyet planlarında yenilecek ve içilecek besinlerin saptanması, tamamen kişiye özel bir durumdur. Peki doğru diyet nasıl yapılır? Günlük diyet programı nasıl uygulanmalı? Sağlıklı yaşamak için doğru diyet nasıl planlanmalı? Yanlış diyet nasıl anlaşılır? Diyet nasıl yapılır? Doktorlar neden diyetisyene gönderir? Diyetisyen nasıl seçilir? sorularına cevap arıyorsanız yazımız size göre.
Sağlıklı yaşamak için doğru diyet nasıl planlanmalı?
Fiziksel, sosyal, zihinsel ve duygusal yönden sağlıklı olmak diye tanımlanan genel sağlığı etkileyen önemli bileşenlerden biri “Yeterli, dengeli ve sağlıklı beslenme”dir.
Günlük beslenmemiz için seçtiğimiz besinlerin tür ve miktarı; o gün ve gelecekte nasıl hissedeceğimizin temel belirleyicileridir. Çok fazla ya da çok az besin tükettiğimizde; hareketlerimizde, düşünce ve duygularımızda değişmeler oluştuğunu fark ederiz. Yine yediğimiz içtiğimiz bazı besinlerin, gevşeme, sinirlilik, baş ağrısı, bulantı, gaz oluşumu, ishal, kabızlık, kaşıntı, kızarma, sıcak basması, titreme, kramp, çarpıntı gibi farklı etkiler yarattığını deneyimleriz.
Bu etkiler kontrole alınmadığında, ileri yaşlarda obezite, diyabet, kalp hastalıkları ve kanser gibi kronik hastalıkların gelişebildiği, araştırmalarla gösterilmiştir. Bebeklik döneminde başlayan ve yaşlılık dönemine uzanan zamanda yeterli, dengeli ve sağlıklı beslenmek, oluşabilecek kronik hastalıkların engellenmesi açısından büyük önem arz etmektedir.
Diyet programı nasıl yazılmalı? Doğru diyet nedir? Yeterli beslenme ve sağlıklı beslenme konusunda merak edilen bu soruların cevabını bilirkişi olan Beslenme ve Diyetetik Bölümü uzmanı Prof. Dr. Türkan Kutluay Merdol’dan aldığımız geniş bilgilerle cevaplayacağız.
Günlük diyet programı
Yeterli, dengeli ve sağlıklı beslenerek, huzurlu, uzun ve sağlıklı bir ömür sürdürmek için atılması gereken en önemli adım, günlük diyet planlarının geliştirilmesidir. Diyet planlarında yenilecek ve içilecek besinlerin saptanması, tamamen kişiye özel bir durumdur.
Televizyon, gazete, mecmua gibi iletişim araçları yanında, internette yayınlanan diyetlerin hiç biri kişiye özel hazırlanmış reçeteler değildir.
Yeterli beslenme; kişinin boy ve kilosu yanında temel beslenme alışkanlıkları ve yaptığı fiziksel aktivitelerin dikkate alınması ile hesaplanan günlük alınması gereken besin tür ve miktarlarını, dengeli beslenme; bu besin miktarlarının birbirlerine göre dengeli olarak gün içinde nasıl dağıtılması gerektiğini anlatmak üzere kullanılan terimlerdir.
Sağlıklı beslenme ise besinlerin; üretim, hazırlama ve pişirme aşamalarında kullanılan işlemler sırasında içerdikleri hayati önemi olan besin ögelerinde kayıplar ve zararlı madde oluşumu nedeniyle doğru seçilmesi, doğru biçimde hazırlanması ve doğru yöntemlerle pişirilmesini anlatmak için kullanılan bir terimdir.
Bu nedenle kişinin yaşam öyküsü alınmadan, beslenme alışkanlıkları belirlenmeden ve gerekli eğitim verilmeden hazırlanan bir diyetin uygulamada başarılı olması beklenemez. Nasıl ki her elbise her bedene uymaz diyet de kişiye özel
hazırlanması gereken bir konudur ve unutulmamalıdır ki hiç kimsenin diyeti bir başkası için kullanılabilir değildir.
Küreselleşen dünya düzeni içinde, her gün piyasaya bir yeni besin girmeye ve sanayinin gelişimine bağlı olarak da bileşimi değiştirilmiş ve içine yeni ögeler eklenmiş çok çeşitli ürünler marketlerde yerini almaya başlamıştır.
Ayrıca, her hastalığın diyeti ayrı olduğu gibi besine karşı duyarlılık da kişiden kişiye farklılık gösterir. Bu nedenle diyeti düzenleyecek kişinin, bir sanatçı duyarlılığı ve ustalığı ile hareket etmesi çok önemlidir.
Bu konuda yani yeterli, dengeli ve sağlıklı beslenme konusunda, iyi eğitim almış diyetisyenlerden kesinlikle yardım alınmalıdır.
Doğru diyetisyen tedavide başarı sağlar
Bu bağlamda, hastanın tedavisini üstlenen doktorların, hastalarını diyetisyene yönlendirmeleri tedavinin başarısı için hayati önem taşımaktadır.
Doktorların; hastanın beslenme alışkanlıklarını sorgulaması, onların biyokimyasal ve fizik bulgularına göre diyetlerinin düzenlenmesi ve gerekli eğitimi vermek için harcayacak zamanları yoktur.
Hastanın bulgu ve semptomlarının sorgulanması, ölçülmesi, gerekli cerrahi ya da kimyasal tedavi süreçlerinin belirlenmesi ve uygulanması, tedavinin en önemli bileşeni olan ilaçların seçimi, düzenlemesi ve hastanın izlenmesi gibi yapmaları gereken ve her biri çok zaman alan pek çok başka görevleri vardır.
Bu görevler için zamanlarını iyi kullanamayanların, uygulayacakları tedavilerde başarı şansı oldukça düşük kalmaktadır.
Hastaya tedavi planı yapan doktorların, onları diyetisyene yönlendirmesi hem kendi zamanını daha iyi kullanmaları hemde hasta için hayatta kalma meselesi olmayan diyet planlarının istenen şekilde uygulanabilirliği için bir zorunluluktur.
Doğru iletişim kurmak
Günümüz dünyasında kişilerin kaygı düzeylerinin çok yükseldiği bir gerçektir. Hasta olan kişilerde bu kaygı düzeyi, daha da yüksek seyretmektedir.
Hastalarla doğru iletişim kurmak ve onların tedavileri konusunda eğitimlerini doğru tekniklerle başarabilmek için tedaviyi üstelenen kişilerin kendilerini bu yönde geliştirmeleri de bir zorunluluktur. İletişim teknikleri konusunda yararlanılabilecek pek çok kaynak mevcuttur.
Sağlık çalışanlarının, kişisel gelişimleri için bu kaynaklardan yararlanarak sunacakları hizmetlerde, kalite doğal olarak artacağından, dolaylı olarak da toplumun sağlığı üzerinde olumlu bir etki yaratılmış olacaktır.
Doktorlar diyetisyenlere hastalarını göndererek, Diyetetik hizmetlerin artmasına yardımcı olacak, diyetetik alanın hepsinin ve gelişmiş ülkelerde ki gibi sigorta kapsamına alınmasına ön ayak olacaktır.
Ayrıca Bakınız
BENZER KONULAR
YORUMLAR
