“Karun kadar zengin” deyimi ile bildiğimiz zenginliğin sonu olmadığını anlatan halk edebiyatında bahsi geçen çok zengin kişi olan Kârûn adı, Efsanelerde, Tevrat’ta, Kur’an’da ve Halk edebiyatında görmekteyiz. Bu yazımızda Karun’un kim olduğunu, Karun Hazinesi nerede? Karun Hazinesinin nasıl bulunduğu, Karun Hazinesi soygunu ve ilginç hikayesini sizlerle paylaşacağız.

Karun Hazinesi Soygunu ve Hikayesi nedir? Karun Hazineleri Nerede?

Karun Hazinesi Soygunu ve Hikayesi nedir? Karun Hazineleri Nerede? | Lidya Hakimiyeti

Karun Kimdir?

Kârûn antik ismi ile Krezüs bir Lidya kralıdır. Antik Çağda ondan daha zengin birisi söz edilmemiştir. Mitoloji de Karun o kadar çok altın meraklısıdır ki her tuttuğunun altın olması için yalvardığı ve Tanrıların onun bu isteğine cevap verip kabul ettiği söylenir. Bu isteği ona pahallıya patlar ve çok zengin olmasına rağmen, acı içinde kıvranarak öldüğü söylenir. Parayı ilk defa Lidyalılar bulmuştur ve bu parayı basan ise zamanın Kralı Krezus, Ortadoğuda onun ismi Karun olarak bilinmektedir.

Yahudilere indirilen Tevrat ise Karun hakkında, Hz. Musa ile mücadele eden fakat zenginlik konusunda bir bilgi olmayan Korah ismi geçmektedir. Tabi değişmeyen Tevrat’da durum farklı olabilirdi.

En güzel bilgi ise Kur’an’da geçen Kârûn ismi, Kasas, Mü’min ve Ankebüt Sürelerinde görülmektedir. İsrailoğulları’ndan olduğu ve çok zengin olduğu söylenir. Kur’an’da serveti “Biz ona, anahtarlarını (bile taşımanın) güçlü bir topluluğa ağır geleceği hazineler verdik.” şeklinde tanımlanır. Serveti ile böbürlenir ve “Bunlar bana bendeki bilgi ve beceriden dolayı verilmiştir” der. Hz. Musa’nın mucizelerine inanmaz ve onun bir sahtekar olduğunu, sihirbazlık yaptığını söyler. Bunun sonucunda Allah’ın gazabına uğrar ve tıpkı Firavun ve Hâmân gibi helak edilir. (Kuran, Elmalılı Hamdi Yazır meali)

Karun Hazinesi Soygunu ve Hikayesi nedir? Karun Hazineleri Nerede? | Hazineden çıkan bir vazonun üstünde Kral figürü var

Tevrat’da Hâmân, Babiller zamanında sürgün halinde yaşayan Yahudileri sevmeyen ve onlara eziyet çektiren Babil Kralı Ahaşveroş’un yardımcısı olarak söz edilirken, Kur’an’da Firavunun veziri olduğu, Hz. Musa’ya karşı mücadele eden olarak görülmektedir.

Peki o Karun Lidya Kralı Krezüs olabilir mi? Sorusuna tarihi kaynaklar ile bakıldığında Anadolu Medeniyetlerinde en eski Yahudilerin yaşadığı yer Lidya toprakları olduğu görüldüğünden, zenginlik ve para hırsı da göz önüne alındığında benzer kişilerdir denilebilir. Bu hikaye dilden dile Ortadoğu halkları içinde yayılmıştır.

Diğer taraftan Yahudilerin para sevdası da birçok örnekler ile çoğaltılabilir. Diğer taraftan Babil ve Mısır İmparatorlukları Yahudilerden nefret ettikleri için, Lidya Toprakları onlar için korunaklı, gelişebilecekleri ve ticaret yapacakları bir alan gibi gözükmekte.

Kârûn ile ilgili “Karun kadar zengin” deyimi bu hikayelerden gelmekte olup, Gaziantep yöresine ait bir türküde ise Kârûn’dan bahsedilir;

• Kul Himmet üstadım gelse otursa,
• Hakk’in kelâmını dile getirse,
• Dünya benim deyi zapta geçirse,
• Karun kadar malın olsa ne fayda.

Karun Hazinesi (Croesus Treasure) isimli eserler Uşak Arkeoloji Müzesinde sergilenmektedir.

Karun Hazinesi Soygunu ve Hikayesi nedir? Karun Hazineleri Nerede? | Hazinedeki altın paralar

Karun Hazinesi Nedir?

Lidya ülkesini Kroisos (Karun) Milattan önce 540 ile 560 yılları arasında kral olarak yönetmiştir. Bu dönemde edindiği kendine ait olan çok değerli altın ve heykellerin olduğu hazinesine d,  Karun Hazinesi veya Karun Hazineleri denmektedir.

Uşak ilinin 25 kilometre batısında, İzmir Karayolunun üzerinde bulunan Güre Köyünde bulunan bir tümülüste 1960 yıllarında bulunup, 1993 yılında geri alınan eserlerin toplu adı. Bazı kaynaklarda Lidya Hazinesi veya Lidya Hazineleri olarak da anılırlar.

Karun Hazinesi Soygunu ve Hikayesi nedir? Karun Hazineleri Nerede? | Uşak Arkeoloji Müzesinde Karun Hazinesi sergileniyor

Antik dönemin tarihçisi Heredot, Lidya İmparatorluğundan bahsederken, 3 kabilenin yönettiği ve bunlardan sonuncu kabilesi olan ve 141 yıl boyunca egemen kalmış Mermnadlar zamanında Lidya her yönden gelişmiştir. Milattan Önce 7. yüzyılın başlarında parayı bulması ve yaygınlaştırması ile siyasi ve ekonomik yönden de zirve yapmıştır. Aslında zenginliklerin en önemli nedenlerinden biride Tmolos ( Bozdağlar ) dağlarından çıkan ve Hermos (Gediz) nehrine karışan Sart deresinin alüviyonları içerisindeki altındır. Karun Hazinesi Tarihçesi burada başlamaktadır.

Karun Hazinesi Soygunu ve Hikayesi nedir? Karun Hazineleri Nerede? | Uşak Arkeoloji Müzesinde Karun Hazinesi Yanca Ağızlı Sürahi

Mermnadlar’ın türlü entrikalarla başa geçen son kralı ise Kroisos (Karun), ele geçirdiği inanılmaz servetle, dillere destan olmuştur. Biraz sonra anlatacağımız Karun Hazineleri aslında Kral Kroisos’un  (Karun) hazinesi olup olmadığı kati değildir. Çünkü bölgede 3 farklı tümülüsten eserler çalınmış ve geri toplanmıştır. Bilindiği gibi Karun’un hazinesinin şimdiye kadar benzeri bulunmamış olması gerekmekte.

Karun Hazinesi Soygunu ve Hikayesi nedir? Karun Hazineleri Nerede? | Uşak Arkeoloji Müzesindeki Karun Hazinesi Disk biçimli kanatlı altın kolye

Karun Hazinesi nasıl bulundu? Kim buldu? Nasıl Soyuldu?

1965 ile 1968 yılları arasında defineciler tarafından Lidya Krallarına ait tümülüsler bulundu. Toptepe, İkiztepe ve Aktepe tümülüsleri ayrı ayrı Lidya Krallarına ait olduğu düşünülmektedir.

1965 yılında ilk soygun Toptepe tümülüsüne yapıldı. Definecilerin 5 kişi oldukları ve tünel kazarak mezar odasına ulaştıkları ve bu eserleri şimdiki zaman parası ile 65 bin liraya satmışlardır.

1966 yılında ise ikinci soygun İkiztepe tümülüsüne yapılmıştır. Bu sefer 11 kişi ile yapılan soygun, 150 parça kadar olmuş. Bu parçalar ise 160 bin liraya satılmış.

Karun Hazinesi Soygunu ve Hikayesi nedir? Karun Hazineleri Nerede? | Uşak Arkeoloji Müzesindeki Karun Hazinesi Disk biçimli altın kolye

Güre Köyünde yapılan 3. soygun ise 1968 yılında Aktepe tümülüsüne yapılmış. Burada Resim ve kabartma eserler 40 bin liraya satılmış.

Bu Hazine ise ilk defa gazeteci Özgen Acar’ın New York’daki Metropolitan Müzesi’nde 1985 yılında farkedilmiş. Dönemin Kültür Bakanlığına şikayet edilip, 1987 yılında ise ülkeler arası mahkemede dava görülmüştür. Yaklaşık olarak 40 milyon dolar masraf edilerek 1993 yılında Türkiye’ye bu eserler getirildi.  Tüm eserler Karun Hazinesi adı altında Uşak Arkeoloji Müzesinde sergilenmeye alınmıştır.

Karun Hazinesi Soygunu ve Hikayesi nedir? Karun Hazineleri Nerede? | Uşak Arkeoloji Müzesindeki Karun Hazinesi Meşe Palamutlu Altın Kolye

Karun Hazineleri Uşak Arkeoloji Müzesinde Sergileniyor

1996 yılından sonra artık eserler sergilenmektedir ama beklenen ilgi ne yazık ki halen görülmemiştir. Müzede 35 bin 573 eser olduğu ama hepsinin sergilenmesinin ise yer açısından mümkün olmadığı söylenmekte. Yaklaşık olarak yüzde 10 sergilendiği söylenmektedir.

Karun Hazinesinin 450 parçasının bile 300’ü sergilenmektedir.

Tanıtım eksikliği ve ilgisizlik maalesef eşi olmayan bu eserlere olan talebi oluşturamıyor. Resmi makamlara göre Uşak iline gelen 5 yılda 17 bin kişiye yakın yabancı turist olmasına rağmen müzeye yüzde 5’i bile ziyaret etmemiştir.

Karun Hazinesi Soygunu ve Hikayesi nedir? Karun Hazineleri Nerede? | Uşak Arkeoloji Müzesindeki Karun Hazinesi Bilezik ve gümüş vazolar

Karun Hazinesi İçerikleri

450 parça içinde Karun Hazinelerinde en dikkat çeken ve görülmesi gereken 10 parçayı görmenizi tavsiye ederiz.

1. İnsan kulplu gümüş oinochoe,
2. Sfenks ve altın başlı tutamaklı kepçe,
3. Tamamı altın, sallanınca ses veren makara,
4. Altından yapılmış içleri boş, iğneli altın küpe,
5. Altından yapılmış daha küçük iğneli küpe,
6. Altından sallamalı yapılmış kanatlı at broşu,
7. Altın ve renkli taştan yapılma meşe palamut sallamalı kolye,
8. Akik ve özel taştan yapılmış geometrik şekiller içeren kolye,
9. Arslan başlı, mavi renkli camdan yapılmış uçları ılan çift başlı bilezik,
10. Uçları taş boncuklu püskül şeklinde altın gerdanlık.

Karun Hazinesi Soygunu ve Hikayesi nedir? Karun Hazineleri Nerede? | Uşak Arkeoloji Müzesindeki Karun Hazinesi Heykelleri

Karun Hazinesi Nerede? Adres ve İletişim

• Adres :Kurtulus Mahallesi, Dogan Sokak, No: 1
• Tel : (0276) 227 39 30
• Faks : (0276) 223 59 01 (Kült. Mer. Faksi ile irtibat kuruluyor.)

Pazartesi dışında her gün 08.30-16.30 saatlerinde ziyarete açıktır.

Uşak Arkeoloji Müzesi Nerede?

Ayrıca Bakınız

• Kaçırılan Asrın definesi Elmalı Hazinesi Nasıl bulundu? Nasıl kaçırıldı?

Kaynaklar ve Dış Bağlantılar

• http://www.usaktanitim.gov.tr
• http://www.kulturvarliklari.gov.tr/