42 ülke “Yapay zeka ilkeleri” konusunda anlaştı

Yapay zekanın özel sektörün çıkarları uğruna kullanılması tartışma yaratıyor. Hükümetler üstü kuruluşlar ise harekete geçti. OECD ülkeleri ve diğerleriyle toplam 42 ülke “Yapay zeka ilkeleri ” belirledi. İlkeler, YZ’nin insani ve ekolojik çıkarları savunacak şekilde tasarlanmasını ve yürütülmesini amaçlıyor.

42 ülke “Yapay zeka ilkeleri” konusunda anlaştı

Yapay Zeka (YZ) dosyasında, Harvard Hukuk Okulu’ndan Girişimsel Hukuki Araştırmalar Profesörü Yochai Benkler’in konuyla ilgili çekincelerini yıllarca dile getirdi. İsrail kökenli ABD’li yazar, teknoloji şirketlerinin kendi çıkarları uğruna yapay zekâ araştırmalarına ve ilkelerinin belirlenmesine müdahil olmasının yanlış olduğunu savunmuş ve toplumun buna karşı çıkması gerektiğini vurgulamıştı. Bu konuda önemli bir gelişme de OECD ve ortağı 42 ülkenin altına imzasını attığı “Yapay zeka ilkeleri” oldu.

Türkiye’de dahil olmak üzere OECD’nin 36 üye ülkesi, Arjantin, Brezilya, Kolombiya, Kosta Rika, Peru ve Romanya ile birlikte, Yapay Zeka (YZ) ile ilgili hükümetler arası politika ilkelerini resmi olarak kabul etti.

Amaç, Yapay Zeka (YZ) için uluslararası standartların oluşturulması yoluyla Yapay Zeka (YZ) sistemlerinin sağlam, güvenli, adil ve güvenilir olmasını sağlamak.

Sürdürülebilir kalkınma için teknolojiyi de kullanma hedefinde olan kuruluşun, Paris’te gerçekleştirdiği yıllık Bakanlar Konseyi Toplantısı’nda kabul edilen ilkeler; hükümet temsilcileri, akademi, iş dünyası, sivil toplum, uluslararası kuruluşlar, teknoloji toplulukları ve sendikalardan oluşan 50’den fazla uzman grubun rehberliğinde hazırlandı.

Söz konusu ilkeler, beş değer temelli ilkeden oluşuyor ve kamu politikası ile uluslararası iş birliği için öneriler sunuyor. Yapay Zeka (YZ) sistemlerini tasarlama ve uygulama konusunda hükümetlerin, kuruluşların ve bireylerin, Yapay Zeka (YZ)’yi insani ve ekolojik çıkarları savunacak şekilde tasarlamasını ve tasarımcıları ve operatörlerin doğru işleyişten sorumlu tutulmalarını sağlamayı amaçlıyor.

Yapay zekanın faydaları

Konuyla ilgili açıklamada bulunan OECD Genel Sekreteri Angel Gurría, “Yapay zeka, yaşama ve çalışma şeklimizde devrim yaratıyor, toplumlarımız ve ekonomilerimiz için olağanüstü faydalar sunuyor. Ancak, yeni zorlukları da beraberinde getiriyor.” ifadelerini kullandı. Bu zorlukların ne olduğuna geçtiğimiz hafta yer vermiştik.

Yapay Zeka (YZ)’nin tıbbi tedavilerden sigortacılığa; nakliyeden adalet sistemine kadar derin etkide bulunduğuna değinen Benkler, algoritmaların, sosyal eşitsizlikleri yansıtan mevcut veriler konusunda eğitildiği için insanların bilinçli olarak alınacak önlemleri tasarlamadıkça, sistemdeki adaletsizliği sürdürme riski taşıdıkları konusunda uyarmıştı.

Yapay Zeka (YZ)’nin endişeleri ve etik kaygıları körüklediğinin bilincinde olduklarını söyleyen Gurría da bu tarz risklerin farkında olduklarını söyleyerek Yapay Zeka (YZ) sistemleri için belirlenen ilkelerin, değer ve yasalara saygılı bir şekilde tasarlanmasını sağlamak yolunda hükümetleri ön plana çıkardığını ve böylece insanların güvenlik ve mahremiyetinin gözetileceği konusunda güvence verdi: “Bu ilkeler, güvenilir YZ için küresel bir referans noktası olacak, böylece YZ’nin getirdiği fırsatlar, herkes için en iyi sonuçları sağlayacak şekilde belirlendi.”

“Güvenilir YZ için Etik Kuralları”nı hazırlayan üst düzey uzman grubu, Avrupa Komisyonu’nun desteğine sahip. Bu prensiplerin, 28-29 Haziran’da Japonya’da yapılacak G20 Liderleri Zirvesi’ndeki tartışmanın da bir parçası olacağı ifade edildi. OECD’nin dijital politika uzmanları, bu ilkeleri, pratik rehberlik üretmek üzerine inşa edecekler.

Bu ilkelerin yasal olarak bağlayıcı olmayacağına ancak diğer politika alanlarındaki mevcut OECD ilkelerinin, uluslararası standartların belirlenmesinde ve hükümetlerin ulusal mevzuat tasarlamalarına yardımcı olmada son derece etkili olduğunu kanıtladığına değinildi.

Buna örnek olarak; kişisel verilerin toplanması ve kullanılmasına sınır koyan OECD Gizlilik İlkeleri’nin, Amerika Birleşik Devletleri, Avrupa ve Asya’daki birçok gizlilik kanunu ve çerçevesinde yer alması verildi.

G20 onaylı OECD Kurumsal Yönetim İlkeleri’nin, kurumsal yönetim için kurumsal ve düzenleyici çerçeveler üzerinde çalışan politika belirleyiciler, yatırımcılar, şirketler ve diğer paydaşlar için uluslararası bir kriter haline geldiği hatırlatıldı.

İşte Yapay zeka ilkeleri ve öneriler

OECD’nin belirlediği Yapay Zeka (YZ) Prensipleri özet olarak şu şekilde:

• Yapay Zeka (YZ), kapsayıcı büyüme, sürdürülebilir kalkınma ve refahı teşvik ederek insanlara ve gezegene fayda sağlamalıdır.
• Yapay Zeka (YZ) sistemleri, hukukun üstünlüğüne, insan haklarına, demokratik değerlere ve çeşitliliğe saygı gösterecek şekilde tasarlanmalı ve adil bir toplumu desteklemek için uygun durumlarda kullanılmalıdır. Örneğin, gerektiğinde insani müdahaleyi mümkün kılmak için.
• İnsanların Yapay Zeka (YZ)’yi kendilerini hangi noktada ilgilendirdiğini anlamaları ve sonuçlarını sorgulamalarını sağlamak için YZ sistemleri etrafında şeffaflık ve sorumlu açıklama yapılmalıdır.
• Yapay Zeka (YZ) sistemleri, yaşamları boyunca sağlam, güvenli ve güvenilir bir şekilde çalışmalı ve potansiyel riskler sürekli olarak değerlendirilmeli ve yönetilmelidir.
• Yapay Zeka (YZ) sistemlerini geliştiren, dağıtan veya işleten kuruluş ve bireyler, yukarıdaki ilkelere uygun olarak düzgün şekilde çalıştıklarından sorumlu tutulmalıdır.

OECD ayrıca hükümetlere bazı önerilerde bulundu:

• Güvenilir Yapay Zeka (YZ)’de yenilikçiliği teşvik etmek için araştırma ve geliştirme amaçlı çalışmalara kamu ve özel yatırımları kolaylaştırın.
• Dijital altyapı ve teknolojilerle erişilebilir Yapay Zeka (YZ) ekosistemlerini ve veri ile bilgiyi paylaşma mekanizmalarını destekleyin.
• Güvenilir Yapay Zeka (YZ) sistemlerinin yayılmasına yol açacak bir politika ortamı oluşturun.
• İnsanları Yapay Zeka (YZ) becerileri ile donatın ve çalışanlara adil bir geçiş sağlamak için destek verin.
• Bilgi paylaşmak, standartlar geliştirmek ve Yapay Zeka (YZ)’nin sorumluluğunu yerine getirmeye çalışmak için sınırlar çizin ve sektörler arasında iş birliği yapın.

Ayrıca bakınız

• Yapay zeka ile konuşamayan insanların beyin sinyalleri okunabiliyor
• Yapay Zeka nasıl öğrenir? Derin öğrenme sistemleri nasıl çalışıyor?
• Yapay Zeka Nedir? Yapay Zeka Kullanılan Alanlar Nelerdir?
• Yapay zeka ve katil robotlar insanlığın sonunu mu getirecek?