İlkyardım nedir? İlkyardım nasıl yapılmalı?

İlkyardım hayat kurtaran bir dizi acil yardım uygulamalarının tamamıdır.

İlk yardım nedir? Sehven yapılmış yada hata sonucu oluşan, olumsuz sonuçlara yol açan olay herhangi bir kaza türünde tehlikeli duruma acil müdahale eden sağlık görevlileri yada ilkyardım eğitim almış birinin, tıbbi yardım kaza yerine gelene dek, kazaya uğramış kişinin hayatta kalabilmesi yada durumunun daha kötü olmaması için eldeki imkanlarla yapabileceğimiz uygulamaların hepsine ilkyardım denir.

Acil Yardımlarda ilk Bilinmesi Gerekenler ve Önlemleri almak için ilkyardım ile ilgili bilgilere sahip olunmalıdır. Şimdi sizlere ilk yardım konusu ile ilgili genel bilgiler vereceğiz. Böylece Acil Yardımlarda ilk bilinmesi gerekenler hakkında bilgi sahibi olacaksınız.

İlkyardımcı Kimdir?

İlk yardımın tanımında belirtilen amaç doğrultusunda, hasta ya da yaralıya tıbbi araç-gereç aranmaksızın mevcut araç-gereçlerle,tıbbi destek yada  sağlık ekibi gelinceye kadar, ilaçsız uygulamaları yapan, en az Temel İlk Yardım Eğitimine katılıp  “ilkyardımcı sertifikası” almış kişidir.

Genelde Sürücü Kursu eğitimlerinde ilk yardım eğitimi almış olursunuz.Özellikle trafik kazalarında birazda olsun yabancı kalmıyoruz.ilk yardımcı  olmak aslında bir vatandaşlık  görevidir.

İlkyardımın ve ilkyardımcının Öncelikli Amaçları

İşyerin de, evde, çevrenizde başta aileniz, iş arkadaşlarınız olmak üzere, acil sağlık yardımına ihtiyacı olan hasta ve yaralıların, acil ambulans ekipleri gelinceye, bir sağlık kurumuna ulaştırılıncaya kadar geçen sürede, Yaşamsal fonksiyonların sürdürülmesini sağlamak, Hasta ya da yaralının durumunun kötüleşmesini engellemek ve oluşabilecek sakatlıkların önlenmesini sağlamak temel amaçtır.

Ansızın etrafınızda  solunum yetersizliği, boğulma,kalbinin durması ,bayılma ,yüksekten düşme, zehirlenme vb. durumlarda müdahale etmek için çok az zaman vardır. Bu eşiniz ,babanız, yada kızınız vb. olabilir.Şayet bilinçli bir ilk yardım biliyorsanız en azından tıbbi yardım gelene dek  hayat kurtaracaktır. Bu nedenle herkesin ilk yardımı bilmesinde fayda  ve zorundalık vardır.

Kaza normaldir insandır, hata yapar ansızın başımıza herşey gelebilir herşey tamam ama en acısı  böyle durumlarda yanlış ilk yardım uygulamaları yapmak.Yanlış ilk yardım ile belki sakat kalacak belkide ölecek bu yüzden ilk yardım bilmek vatandaşlık görevidir.

Şimdi gelin size Acil Yardımlarda ilk Bilinmesi Gerekenler ile ilgili kısa ve pratik bilgiler verelim.

İlk Yardım Temel Uygulaması KBK Nedir?

İlk yardımda temel uygulamalar 3 bölümde incelenebilir.

1. Koruma
2. Bildirme
3. Kurtarma  

1. Koruma Nedir?

Koruma, ilkyardımcının Olay yerinde olası tehlikeleri belirleyerek güvenli bir çevre oluşturmaktır.

İlkyardımcı Trafik kazalarında koruma yaparken;

• Kazaya uğrayan araç mümkünse güvenli bir alana alınmalıdır.
• Olay yeri görünebilir biçimde işaretlenmelidir.
• Meraklı kişiler olay yerinden uzaklaştırılmalıdır.
• Kazaya uğrayan aracın kontak anahtarı kapatılmalıdır.
• Aracın yakınında sigara içilmemeli ve içilmesine izin verilmemelidir.

Olay yerinde gaz varlığı söz konusu ise, patlama ve zehirlenmelerin önlenmesi için;

• Gaz tüpünün vanası kapatılmalı, ortam havalandırılmalıdır.
• Kıvılcım oluşturacak ışıklandırma ya da çağrı araçlarının kullanımına izin verilmemelidir.

Her türlü olayda;

• Öncelikle olay yeri güvenliği sağlanmalıdır.
• Olay yeri güvenliği sağlanabiliniyor ise, hasta ya da yaralılar kesinlikle yerlerinden kımıldatılmamalıdır.
• Hasta ya da yaralılar yaşam bulguları yönünden değerlendirilmelidir.
• Bilinç kaybı olanlar ile solunum, dolaşım, kanama vb. problemi olan hasta ya da yaralılar belirlenerek, öncelikle müdahale edilmelidir.
• Kanamalı durumlarda Hepatit B, C, ve HIV/AIDS gibi hastalıklara karşı korunmak için müdahaleden önce mutlaka eldiven giyilmelidir.

2.Bildirme Nedir?

Bildirme, Koruma ile kazazedeyi güvenliğe alıp, ilgili tıbbi yada güvenlik birimleri ile iletişime geçmektir.
Meydana gelen her türlü kazada tıbbi yardım için en hızlı şekilde 112 (Acil Servis) aranarak haber verilmelidir.

Gerekiyorsa ilkyardımcı,  itfaiye (110), zehir danışma merkezi (114), emniyet güçleri (Polis-155 / Jandarma-156) aranabilir.

Tıbbi yardım için 112 arandığında; kesin yer ve adres, olayın tanımı, hasta ya da yaralı sayısı, durumları, arayan kişi, hangi numaradan aradığı,  nasıl bir yardım alındığı ya da olay yerindeki olanaklar açıklanmalıdır.

3. Kurtarma Nedir?

Kurtarma, kazanın olduğu yerde, ilkyardım yapmak yani ilk tıbbi müdahaleyi yapmaktır. Kazazedenin  durumunun değerlendirilmesine bağlı olarak ilkyardım yapılmalıdır. Eğer ilkyardım bilinmiyorsa asla hasta ya da yaralıya dokunulmamalı ve yaralı kımıldatılmamalıdır.

İlk Yardımcının  Acil Yardımlarda ilk Bilinmesi Gerekenler

• Kazaya uğramış kişinin yada yaralanmış kişilerin durumunu, bilinç ve solunum yollarını kontrol etmeli,
• Korku ve endişelerini giderip sakin konuşmalı,
• Yardımcı olacak kişileri organize etmek,
• Kanama, kırık, çıkık ve burkulma vb. durumlarda yerinde bakmalı,
• Yaralar özellikle yaralı kişiye gösterilmemeli,
• Taşıma yaparken hareket ettirmeden müdahalede bulunmak,
• Hasta ya da yaralıların en uygun yöntemlerle en yakın sağlık kuruluşuna sevkini sağlamak ( 112 ),
• Olay yeri güvenliği açısından herhangi bir tehlike yok ise, hasta ya da yaralıyı kesinlikle yerinden kımıldatılmamadan acil yardım gelmesi beklenir.

İlkyardımcı Sertifakası Nedir?

Artık İş Sağlığı ve Güvenliği Devlet tarafından güvence altına alınmıştır. İlkyardım Yönetmeliği’nin 16.maddesine göre “Tüm kurum ve kuruluşlarda istihdam edilen her 20 personel için 1, ilgili mevzuata göre ağır ve tehlikeli işler kapsamında bulunan işyerlerinde her 10 personel için 1 olmak üzere, bu yönetmeliğe göre yetkilendirilmiş merkezden en az “Temel İlkyardım Sertifikası” almış ilkyardımcının bulundurulması zorunludur.”

Geçerlilik süresi 3 yıl olan İlkyardımcı sertifika ve kimliği olanlar şirketlerde görevli olarak iş imkanı bulabiliyor. Bakanlığın verdiği bu sertifika 3 sene geçerli. Bittikten 3 ay kadar süre içinde yenilenmeli, yoksa tamamen iptal ediliyor.

Kaynaklar ve Dış Bağlantılar

• 112 nasıl aranır? Sağlık Bakanlığı Acil Yardım
• Acil Sağlık Hizmetleri | Sağlık Bakanlığı