Demokratik Kongo Cumhuriyeti Teknoloji için neden önemli?

Afrika madenleri küresel sermaye gruplarının her zaman iştahını kabartıyor. Önemli madenlere sahip olmalarına rağmen ekonomik olarak özgür olmayan Afrika ülkeleri her zaman kaos ortamıyla katliamların eksik olmadığı yoksul bir yer olmaya devam ediyor. Afrika ülkelerindeki iç karışıklıkların sebebi yer altı kaynaklarının paylaşılamaması. İşte buna bir örnek: Demokratik Kongo Cumhuriyeti.

Demokratik Kongo Cumhuriyeti Teknoloji için neden önemli?

Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nde çıkarılan, 1994 yılından beri iç karışıklıklarda yaklaşık 5 milyon kişinin ölümüne neden olan stratejik Koltan madeni; başlıca enerji depolayıcı ya da kapasitör olarak cep telefonundan laptopa kadar, DVD oynatıcılar, radyo, pillerde, nükleer teknoloji, paslanmaz çelik, biyotıpta stent ve yapay kemik uygulamalarında kullanılmaktadır.

Koltan madeni, Niyobyum elementi bulunduran Kolumbit ile Tantalyum elementi bulunduran Tantalit minerallerinin ortak Afrikalı adıdır. Elektronik cihazların hayatımızda daha fazla kullanılmasıyla, Koltan’a olan talep gün geçtikçe artmaktadır. Talep büyük, ancak nadir bulunuyor.

Niyobyum yerkabuğunda 30 ppm, Tantalyum ise 1-2 ppm oranında bulunur. Niyobyum (Nb) elementi bulunan Kolumbit (Fe,Mn)(Ta,Nb)2 O6), Tantalyum (Ta) elementi bulunduran Tantalit ((Fe,Mn)(Ta,Nb)2 O6 kimyasal formülüne sahiptir.

Koltan sönük siyah renklidir. Minerallerinde aynı zamanda bulunan Niobyumun ve Tantalyumun kimyasal özellikleri birbirine çok benzediği için ayrışması zordur. Topraktan çıkarıldığı haliyle kullanılamaz. Bunun için Niyobyum ile Tantalyum elementlerinin ayrıştırılması gerekir.

Kapasitör elementleri Niyobyum ve Tantalyum nerelerde üretiliyor?

Niyobyum; Kongo, Avustralya, Brezilya, Kanada, Mozambik, Nijerya, Ruanda’da, Tantalyum ise Kongo, Portekiz, Brezilya, Mozambik, Tayland, Avustralya, Nijerya ve Kanada’da üretilir. Her iki elementi bünyesinde barındıran Koltan cevheri rezervlerinin %80’i, Afrika Kıtasının doğusundaki altın, elmas, bakır, kobalt gibi değerli maden kaynaklarıyla bilinen Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nin Kuzey Kivu bölgesi Rubaya’da bulunur.

Rubaya maden yatağı, dağların arasında yer alır. Jeolojik olarak volkanik kayaların ağırlıkta olduğu bölgede, kayalıklar arasında derin yarıklar bulunur. Bu yarıklarda zenginleşen değerli mineraller ve Koltan filizleri, yoğun yağışlarla akıntılara kapılarak nehir yataklarında birikir.

Koltanın ihracatı, Kongo’da olan savaşa maddi destek çıkarak ateşlemiştir. Ruanda ve Uganda, Kongo’dan çalınmış Koltanı, Batı’ya özellikle Amerika Birleşik Devletleri’ne ihraç ettiği bilinmektedir.

2003 yılında iç savaş sona erse de Koltan madeni bulunan, Kongo’nun doğu kısmındaki karışıklıklar bitirilememiş, sonuçta 1994 yılından bu yana yaklaşık 5 milyon kişinin öldüğü belirtilmektedir. Sonunda bir anlaşma sağlanmış ve anlaşma çerçevesinde bölge halkı yaklaşık 3500 üyeli bir kooperatif kurmuş.

Erkekler silah bırakıp kazma küreğe sarılmışlar. Maden işletmeleri, artık mineralleri bu kooperatif aracılığıyla satın alıyorlarmış. Maden yatağı, 2012’den bu yana milislerden ve çocuk işçiliğinden arındırılmış ve “yeşil” sertifikalı olanlar çıkarmakta. O tarihten beri ihracat da yapılabiliyormuş. Rubaya’da, Koltan cevherinin çıkarılmasında 50 binden fazla kişinin çalıştığı belirtilmektedir.

Koltan’ı oluşturan Niyobyum ve Tantalyum elementleri insan sağlığı yönünden değerlendirildiğinde; Niyobyum ve bileşikleri zehirli olabilir. Tozları göz ve deri tahrişine neden olur. Laboratuvar hayvanlarında solunan Niyobyum nitrür ya da pentoxide yol açmıştır.

Akciğerdeki maruziyet düzeyi 40 mg/m3’tür. Tantalyum ise solunum, sindirim ya da deri yoluyla alındığında zararlı olabilir. Göz ve cildi tahriş edicidir.

Dr. Eşref Atabey | Jeoloji Yüksek Mühendisi / Tıbbi Jeoloji Uzmanı

Ayrıca bakınız

• Çevre düşmanı Plastik sektörünün dolu dizgin yükselişi devam ediyor!