Antibiyotik direnci endişe verici boyutlara ulaşıyor

Antibiyotik direnci artık endişe verici boyutlara ulaştı. Gelişen ülkelerin ciddi sorunu olacağı görülen Antibiyotik direnci yükselişi olan ülkeler içinde Türkiye’de topun ağzında!

Antibiyotik direnci gelişen ülkelerde kritik sorun

En fazla dirençlik daha çok hayvanlarda kullanılan antibiyotiklere karşı gelişiyor. Bunlar tetrasiklin, sulfonamid, penisilin ve kinolon.

İsviçreli araştırmacılar antibiyotik dirençliğinin özellikle de gelişmekte olan ülkelerde endişe verici boyutta olduğunu tespit etmişler. Bu gelişmenin nedeni dünya genelinde artan et tüketimi. Hindistan, Çin, Latin Amerika ve Afrika gibi ülkelerde yaşayan insanların refah düzeyleri artınca, et ve süt ürünleri daha fazla tüketilmeye başlandı.

Afrika’daki et tüketimi son yirmi yılda yüzde elli artarken, Asya ve Latin Amerika’da ise üçte iki kadar artmış.

Artan talebi karşılamak için hayvancılıkta daha fazla antibiyotik kullanılmaya başlandı. Çiftçiler antibiyotiği sadece hayvanları iyileştirmek için değil büyük çaplı hayvancılıkta ortaya çıkacak enfeksiyonları önlemek için de kullanıyorlar.

Çünkü hijyenik olmayan dar alanlarda çok fazla hayvan bir araya geldiğinde hastalıklar da ortaya çıkıyor.

Tüm bunların dışında antibiyotik hayvanların daha fazla büyümeleri için de kullanılıyor. Ayrıca az gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeler, antibiyotik kullanımı ve dirençliğini kontrol edecek yeterli kapasiteye sahip değiller. Bu ülkelerde antibiyotik kullanımı iyi ayarlanmıyor ve belgelenmiyor da diyor Thomas Van Boeckel yönetiminde çalışan uluslararası ekip.

Araştırmacılar Science dergisinde, gelişmekte olan ülkelerdeki antibiyotik dirençliğini gösteren bir liste yayımladılar. Hangi hayvanlarda Salmonella, E.coli, Campylobackter ve Staphylococcus aureus’a karşı dirençlik olduğunu göstermek isteyen uzmanlar, kapsamlı bir veri bankası oluşturdu.

Türkiye’de antibiyotik direnci fazla

Araştırmaya göre antibiyotik dirençliğinin en yüksek olduğu yerler, Kuzeydoğu Çin, Hindistan’ın bazı bölgeleri, Brezilya’nın güneyi, İran ve Türkiye. Bu ülkelerde, söz edilen bakteriler hem hayvancılıkta hem de tıpta kullanılan antibiyotiklere karşı direnç kazanmış durumda.

Çoklu dirençliğin ne şekilde geliştiğini öğrenmek isteyen araştırmacılar yeni bir dizin hazırlamışlar. Buna göre her bölgede antibiyotik dirençlik oranı yüzde elliden fazla. Gelişmekte olan ülkelerde antibiyotik dirençliği tavuk ve domuzlarda son yirmi yılda üç misli artmış.

Günümüzde antibiyotiklerin üçte ikisi tavukların yüzde ellisinde işe yaramazken, domuzlarda ise antibiyotiklerin
dörtte biri domuzların yüzde ellisinde etkisiz kalıyor.

Araştırmacılar bu olumsuz gelişmenin özellikle de gelişmekte olan ülkelerde yaşanmasının, tüketicilerin sağlıkları üzerinde önemli etkileri olacağından endişeliler.

Ayrıca bakınız

• Direnç kazanan 12 bakteriye karşı acilen antibiyotik geliştirilmesi gerekiyor!
• Süper mikroplar nedir? Süper mikrop türleri nelerdir?
• Antibiyotikler, insan hücreleri ile bakteriler arasındaki ayırımı nasıl yapıyor?

Kaynaklar

• Global trends in antimicrobial resistance in animals in low- and middle-income countries, Science, 20.09.2019.
• The open acess repository for surveys and maps of antimicrobial resistance in animals, resistancebank.org