Havada 10 ay kalabilen kuş: Kara sağanlar | Ebabil Kuşu
Görünüşte kırlangıcı andırır, ama onlardan daha iri ve daha farklı özellikleri olan Kara Sağanlar yani Ebabil Kuşları özellikle uzun süre havada kalabilme özelliği ile bir çok bilim adamının dikkatini çekmiştir. Arap ve Türk kültüründe dini anlamda “gazap kuşları” olarak bilinen ve “Havada 10 ay kalabilen kuş: Kara Sağanlar “ yani Ebabil Kuşlarının özelliklerini ve onlar hakkında yapılan bilimsel çalışmaları sizlerle paylaşacağız.
Havada 10 ay kalabilen kuş: Kara Sağanlar
İşveçli eşlerin 3 yıl boyunca yaptıkları araştırmada Kara Sağanları 10 ay boyunca, havada kalıp, havada beslenip hatta havada çiftleşebildiklerini ispatladılar.
2013 yılında İsveç’in Lund Üniversitesi’nde görevli Susanne Akesson ve eşi Anders Hedenström’ün, 19 kuşu inceleme kararı alırlar. Kuşlara taktıkları gprs cihazlarla onları izleyecek ve yaşamları hakkında bilgi toplayacaklardı. 19 kuşun içinde farklı bir türün ilginç bir özelliğini yakaladılar. Alp bölgesinde yaşayan kara sağanların, daha önce 100 ile 200 gün arasında havada kalabildiklerini gözlemlenmişti.Ama ilk defa 300 günü direk inceleyen ve raporlayan İsveç’li çiftler, Alp Kara Sağanlarının 10 ay boyunca hem havada kalıp beslendiklerini hemde çiftleştikleri gözlemlediler.
Bilimsel yönden açıklanan bu garip olay, kara sağanların ayrıca havada uyuyabildiklerini de kanıtlamış oluyor. Sağangiller türünün özelliği olan havada beslenme Alp Kara Sağanlarında daha da gelişmiş. Kendilerini bulundukları bölgeye adapte eden bu kuşlar, 3000 metre yüksekliklere kadar çıkıp orada ki böcekleri bile avlayabiliyorlar. Anders Hedenström, Hava şartları ve kuluçkaya yatma dönemlerine göre havada kalma sürelerinin değişebildiğini söylüyor.
Bu yıl başka bir araştırmada ise fregat kuşlarının havada süzülürken uyuyabildiklerini ortaya koymuştu.
Sağanlar diğer adıyla Ebabil Kuşlarının Özellikleri
Kara sağanlar aslında bir tür Ebabil Kuşlarıdır. Sağangiller ailesi yada ebabilgiller ailesindeki kuşların kanatları uzun ve incedir.Görünüşte kırlangıç kuşuna benzetebilirsiniz. Çok hızlı manevra yapabilme kabiliyeti olan Sağanlar göç eden kuşlar sınıfındadır. Tropik ve ılıman yerleşim bölgelerini severler. Açık araziler ve dağlık kesimlerde yaşamayı severler.
Sağanlar yada Ebabiller, çiftleşme mevsimlerinde tükürük bezlerinin ürettiği bir salgı ile toprakları çamur haline getirip, birleştirirler. Yuvalarını yapıp, kuluçka dönemine girerler. Aynı zamanda hem erkek hemde dişi kuluçkaya yatar. Beslenmelerini havada uçan böceklerle yaptıkları için, devamlı havada uçarlar.
Alp Kara sağanları’da aynı özelliklerin yanında yaşadığı dağlık kesime göre havada kalma becerisini fazlaca arttırmış gözüküyor.
Kara sağanlar yada Ebabil kuşlarının çok sayıda türü vardır. Türkiye’de ise bu kuşun türlerinden koyu kahverengi, boz, küçük ve ak karınlı ebabiller olmak üzere 4 çeşittir. Kış mevsiminde ülkemizi terk edip, Ekvatora yakın yerleri seçen Ebabil kuşları, baharın gelmesiyle, o güzel sesleri ile ülkemize dönmektedir.
Çok Hızlı ve seri olması, havada uzun süre kalabilmesi, uzun günler beslenmeden uçabilmesi, yavruları için uzun süre av araması hatta havada çiftleşme özelliği çok az bilinirken, onu kuşlar arasında kral yapan olay ise meşhur lakabının verildiği “Gazap Kuşları” ile Kutsal Kabe’yi yıkmaya çalışan Ebrehe’nin ordusunu yok etmesiydi.
Ebabil Kuşlarını, İslam dininde Kuran-ı Kerim‘de Fil Süresinden çoğumuz biliyoruz. Fil süresinde Kabe‘yi yıkmaya giden Ebrehe Ordusunu ayak ve gagaları ile taşıdıkları taşlarla yok ettiklerini anlatmaktadır.