Yeni Teknoloji HDMI 2.1 Hangi Özelliklere Sahip Olacak?

HDMI denilen kablo çeşidi, kendisini salonlarımızdaki kablo standardı olarak kanıtlamıştır. Yaklaşık 15 yıldır hayatımızda olan HDMI kablonun şimdi yeni versiyonu geliyor. HDMI 2.1 ile birlikte 8K dediğimiz teknolojinin de ötesindeki çözünürlükler gerçek olacak. Peki HDMI 2.1 bize ne gibi özellikler sağlayacak?

High Defination Multimedia Interface yani HDMI kabloları yaklaşık 2002 yılından beri hepimiz tanıyoruz. HDMI kablo ile hedeflenen şey, görüntü ve sesin televizyona tek bir kablo ile iletilmesidir. Yaklaşık 6 milyar cihaz satıldıktan sonra artık HDMI kablo oldukça benimsendi. Çok ta güzel bir tekel haline geldi. Artık oturma odasında, bilgisayarınıza ekran yansıtırken hep HDMI kabloları kullanmaktayız. Yani artık diğer bağlantı kablolarının pek önemi yok diyebiliriz.

Hal böyle olunca HDMI kabloların da teknik anlamda ilerlemesi oldukça önemli bir rol oynamaktadır. Bundan sonraki süreçte HDMI forumu, cihazların alternatif olarak USB type C ile HDMI bağlantısını yapabilmesi üzerine olacaktır. Önümüzdeki yılın başından itibaren de HDMI 2.1 önümüzdeki çözünürlük oranını belirlemiş olacaktır.

Yeni HDMI Kablonun Ultra Yüksek Çözünürlükler Sağlayacağını Söylemek Mümkün!

HDMI 2.1 kablo modeli, teknik anlamda oldukça ileri bir veriye sahiptir. Şöyle açıklamak gerekirse; eski kablolar üzerinde yani HDMI 1.4 ve HDMI 2.0 kablo modeli üzerinde 4K bir filmde 4096*2160 piksel ya da 4K bir filmde 3840*2160 piksel saniye sürede 24, 30 ve 60 sahne ile gösterilebilirdi.

Ancak HDMI 2.1 sayesinde 8K ve 7680*4320 piksel ya da 10K 10328*7760 piksele rahatlıkla çıkabiliyor. 8K videolarınızı oynatırken HDMI kablonuz ile sıkıştırılmadan aktarılmakta ancak 10K görüntülerde bir sıkıştırmaya ihtiyaç duyulmaktadır. 8K bir video için, HDMI 2.1 versiyon kablonun maksimum yenileme hızı 60 Hz olarak bilinmektedir. Bununla da bitmiyor ve 4K teknolojisi için bu rakam tam 120 Hz desteğe ulaşmaktadır.

HDMI 2.1 versiyonunda 48 GBit/s seviyesine ulaşmak mümkündür. Bu hızın 38.4 Gbit/s hızı veri aktarmak için kullanılmaktadır. Yeni bir teknoloji olan ve özel elektromanyetik kaplamaya sahip 48G kablo, bu hıza ulaşmak için olmazsa olmazlardandır. Kablonun özellikleri de gerçekten şık olacak. Alt seviye kablo modelleri ile uyumlu olacak. Ayrıca HDMI kablonun versiyonu değişse dahi girişler aynı olacak.

Şimdilik ilk testler yapılmış değil. O testlerdeki sonuçlar da çok önemli olacak. Ancak şunu rahatlıkla söylemek mümkün. Eski versiyon yani HDMI 1.4 ve HDMI 2.0 olan kablo versiyonları, kablo kalitesi olarak kullanıcılara bu kadar netlik kazandırmamıştı. Bu sebeple piyasada her aldığınız HDMI kablolar, 4K bir videonun 60 Hz yenileme hızı için gerekli olan 18 Gbit/s hızına ulaşamamaktadır.

Bahsi geçen bu yüksek çözünürlükler, pratikte sadece Tokyo 2020 Olimpiyat Oyunları’nda gündeme gelecektir. Hatta orada yayınlanacak olan bazı oyunlar da 8K formatında yayınlanacak. HDMI 2.1 kablo versiyonunun çıkarıldığı kesinleşmiştir. Bu kablo da Dynamic HDR anlamına gelmektedir. HDR denilen şeyin açılımı, High Dynamic Range olarak bilinmektedir.

Yani HDR olan videolar, yüksek kontrast genişliği ile film kalitesine sahiptir. Ancak sizler, HDR videoları seyrederken keyfine rahatça varabilmek için bazı yeni donanımlara ihtiyacınız olacak. Çünkü meta veriden bilgileri görüntüye çevrilmesi gerekmektedir. İşin aslı şu ki, dinamik HDR videolar, her bir film sahnesi için renk detayını ek bir meta veri kanalı ile iletmektedir.

Yeni Teknoloji HDMI 2.1 Hangi Özelliklere Sahip Olacak? | HDMI 2.0 Versiyonu

HDR Görüntü Kalitesi Hakkında Bilinmesi Gerekenler Nelerdir?

HDR videolar için birçok farklı standart bulunmaktadır. Mesela büyük şirketlerin kendileri geliştirmiş oldukları HDR prosedürleri de mevcuttur. Örnek vermek gerekirse; Samsung, Fraunhofer, Philips rahatlıkla söylenebilir. Bunların yanında Dolby Vision ve HDR10 teknolojisini saymak mümkün olacaktır.

Yeni versiyon olan HDMI 2.1 kablo modelinde ise hangi HDR prosedürünün kullanılacağı fark etmemektedir. Yalnızca bir sorun var ki, o da bant genişliğinin aşılmaması koşuludur. Aslında HDR10 desteği HDMI 2.0 üzerinde de desteklenmektedir. HDR prosedürü; bir videonun tamamı için ek renk bilgisini devreye sokmaktadır. Dynamic HDR teknolojisinde ise, kontrast ve renk bilgileri dinamik olarak ayarlanmaktadır. Aslında prosedür belli bir metanın, ayrı ayrı sahneler için aktarılmasına izin vermektedir.

HDMI 1.4 versiyonu olan kabloda, Audio Return Channel yani ARC özelliği sunulmuştu. Bu HDMI versiyonunun en büyük başarı hikayesi idi. Eğer izlediğiniz film verisi bir blu-ray oynatıcısından veya AV receiver üzerinden televizyonunuza aktarılıyor ise dönüş kanalı için ses verisi için açık olmalıdır. Sizler aslında sesi ayrıca bir optik kablo üzerinden de alabilirsiniz. Yani kaynaktan direkt olarak bir ekstra optik kablo yardımı ile birlikte almanız da mümkündür.

İşte bu ekstra kabloya ihtiyaç duymamak için çıkarılan ARC teknolojisi, bu anlamda işlerimizi oldukça kolaylaştırdı. Tek kablo ile hem veriyi hem de sesi geçirmek gerçekten harika bir teknolojidir. Böylece düzeni de sade bir şekilde korumuş olursunuz. HDMI 2.1 kablo teknolojisinde Enhanced Audio Return Channel yani eARC adı ile bilinen ve yeni bir şey olan bu özelliği de genişletmektedir.

HDMI 2.1 versiyonu teknolojisinde televizyonun yeni 3D ses formatlarını ve Dolby Atmos gibi televizyondan AV receiver üzerine aktarabilmesi de mümkün olacaktır. HDMI 2.1 kablo versiyonu, tüm bunlarla kalmıyor. Gerçekten üst düzey bir geliştirmeye sahip olan bu teknoloji, 3D videolar anlamında da son derece yenilikçidir. Televizyonda seyrettiğiniz 3D teknolojiniz çok iyi değilse dahi, HDMI 2.1 versiyonu üzerindeki arttırılmış bant genişliği sayesinde çok daha iyi 3D filmler izleyebileceksiniz.

HDMI 2.1 üzerindeki bu geliştirilmiş özellik sayesinde 3D videoların 4K yayınlara aktarımı da mümkün olacaktır. Aynı zamanda bununla da yetinmeyen HDMI forumu, HDMI kablo üzerinde bir ethernet kanalını da açık bırakmaktadır. Bu demek oluyor ki; daha da geliştiğinde bir ağ kablosundan da kurtulmuş olacağız. Ancak pratikte bakıldığı zaman bu uygulamanın pek bir önemi olmayacak.

Yeni Teknoloji HDMI 2.1 Hangi Özelliklere Sahip Olacak? | Farklı HDMI Giriş Türleri

HDMI 2.1 İle Dinamik HDR ( Mini HDMI nedir?)

İzlediğiniz bir yayındaki tüm renk kontrastları hakkındaki tüm bilgiler, HDMI 2.1 üzerinden her sahne için dinamik HDR ile beslenebilmektedir. Bunu yapabilmek için gerekli olan meta veri HDMI ile videoya paralel olarak aktarılacaktır. Ve sonunda televizyon üzerinde de görüntü yönetimi olarak toplanacaktır.

Zaten bu teknolojinin en iyi özelliği 8K desteklemesidir. Full HD ve 4K ile mukayese dahi edilemeyen bu versiyon, çözünürlüğün yukarıda bahsettiğimiz oranlara yükseldiğini bizlere göstermektedir. Alışık olduğumuz HDMI girişleri aynı kalacak. Ancak eğer en yüksek veri hızına ulaşmak istiyorsanız, özel bir 48G kablo alınması gerekmektedir.

HDMI 2.1 versiyonu kablonun bir diğer özelliği ise kendisinde bulunan oyun modudur. VRR dediğimiz açılımının da Variable Resfresh Rate ismi verilen bu özellik sayesinde G-Sync ve FreeSync benzer bir şekilde ekran grafik işlemcisinin çıkışı ile birlikte senkronize olabilmektedir. Bu da yırtılma dediğimiz efekti engellemektedir.

Bu şu anlama geliyor. Bir aksiyon filmi izlerken peş peşe sürekli sahneler bulunmaktadır. Siz çok kısa da fark ediyor olsanız, yine de sinir bozucu olabiliyor. Dolayısıyla devam eden sahnelerin üretilmemesine de engel olabilmektedir. Şöyle de bir konu var ki, bu teknolojiyi uygulamak için acele edilmesi gerekmektedir. Çünkü HDMI 2.1 kablo versiyonunun 2017 yılının üçüncü çeyreğinde çıkarılması beklenmektedir.

Son olarak hayatımıza 2002 yılında giren ve bugüne kadar gelmiş olan HDMI kablonun yeni bir versiyonu geliyor. Üreticiler eğer bu kabloyu yıl başından önce satabilmek istiyorlar ise bir hayli acele etmek zorundalar.