Reuters Türkiye’den üst düzey bir ekonomi yetkilisine dayandırdığı bir başka haberinde ise Türkiye’nin Rusya’ya Rus üreticilerin domates yetiştiremeyeceği dönemlerde ihracat yapılması teklifinde bulunduğunu söyledi.

Bu gibi gelişmeler devam ederken biz Domates fiyatlarındaki artışı inceleyelim.

Domates neden pahalı? Domates fiyatları Türkiye’de neden yüksek? | Domates üretiyoruz ama son yıllarda Rusya ve Irak ile kriz sebebi

1. Domates fiyatlarındaki artış Resmi makamlarca onaylandı!

Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) en son açıkladığı verilere göre Nisan ayında domates yüzde 61 ile fiyatı en çok artan ürün oldu.

Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, Nisan yaptığı açıklamada markette en fazla fiyat artışının yüzde 37,24 ile patateste, yüzde 34,13 ile domateste yaşandığını belirtti. Fakat satarken patatese göre daha pahallı olan Domates zam şampiyonu olarak belirlendi.

Böylelikle domatesin kilosu markette 5,50 liradan alıcı buluyor. Fakat İstanbul’da bu fiyatın 10 liraya kadar çıktığı söylenmekte.

Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, 2016 yılına kıyas yapıldığında raflarda en çok artan ürünün Domates olduğunu onayladı. Domatesin geçen yıla göre yaşadığı fiyat artışı yüzde 103,25 oldu.

Domates neden pahalı? Domates fiyatları Türkiye’de neden yüksek? | Sera Domates ülke dışına satılınca içerideki talep karşılanmıyor. Tarla domatesini bekliyoruz

Domates fiyatlarındaki yükselişin nedeni nedir?

Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Bayraktar, Nisan ayında domates fiyatlarındaki yükselişin sebebini, “Domateste örtü altında ara dönem olmasına bağlı olarak hasat edilen ürün miktarındaki azalma fiyatlarda artışa yol açtı” diyerek açıklamıştı.

Uzmanlara göre, domates seradan çıkmasından dolayı, satış sürecine girdiği an fiyat artıyor. İç talepte az gelince fiyat ivme yapıyor. Fakat tarla domatesi piyasaya girdiğinde düşüş yaşanacağını belirtiyor. Tarladan gelen domates mevsim normallerinde gelişmesi tamamlanıp, ürün yanması yaşanmazsa tabi. 

DHA’nın haberine göre ise Antalyalı domates üreticileri fiyatlardaki artışın nedenin sert geçen kış mevsimi olduğunu söylese de, Irak’a gönderilen ihracatı da eklemeyi ihmal etmiyor. Irak domates alımını ciddi oranlarda arttırmış, fakat son açıklamalarında bir daha almayacağını da açıklamıştı.

Domates neden pahalı? Domates fiyatları Türkiye’de neden yüksek? | Tarla domates gelmeden fiyat düşmez

2. Türkiye ve Rusya arasındaki neden domates tartışması bitmiyor?

Türkiye’nin Kasım 2015’te bir Rus savaş jetini düşürmesinin ardından Rusya, arasında domatesin de olduğu 21 tarım ürününün Türkiye’den ithalatına yasak getirdi.

Yasak gelmeden önce Türkiye, Rusya’ya 260 milyon dolarlık bir domates ihracatı gerçekleştiriyordu.

İki yıl içinde ilişkilerin normalleşmesiyle bu yasaklar teker teker kaldırıldı.

Ancak Mayıs ayında kriz nedeniyle ticari ilişkilere getirilen engellerin kaldırılması için iki ülke ortak bir bildiriye imza atsa da Rusya’nın domates ithalatına uygulananan kısıtlamaları kaldırmayacağı bildirildi.

Rusya Türkiye’den domates ithalatı yasağını neden tekrarlıyor?

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, ‘Türk domateslerinin lezzetli’ olduğunu söylese de Rusların yerel üreticiyi desteklemek için Rus domatesi yemesi gerektiğini belirtti:

“Üreticilerimiz büyük krediler aldılar ve bu iklimde sera kurmak uzun süreli bir yatırım istiyor. Bu yüzden bu alandaki kısıtlamalar sürdürülecek.”

Rusya Başbakan Yardımcısı Arkady Dvorkovich ise domates endüstrisindeki kısıtlamaların 3-5 yıl daha sürebileceğini aktardı.

Ancak bazı kaynaklarda Rusya’nın başka ülkelerden domates ithalatına devam ettiğinin yer alması Türkiye’nin tepki göstermesine neden oldu.

Türkiye’nin Rusya’nın domates ithalatı yasağına cevabı ne oldu?

Rusya’nın Türkiye’den domates ithalatına getirdiği yasağa Türkiye’nin cevabı buğday başta olmak üzere Rusya’dan gelen bazı tarım ürünlerine yüzde 130 gümrük vergisi uygulanması oldu.

Rusya Tarım Bakanı Aleksandr Tkacev, bu karar ile ‘arkadan bıçaklandıklarını’ söyledi.

Ancak iki ülkenin liderleri arasında 3 Mayıs’ta yapılan zirveden sonra bu yasağın kalktığı açıklandı.

Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci de Rusya’dan buğday ithalatının 8 Mayıs’ta başladığını duyurdu. Ancak Kremlin sözcüsü Dmitry Peskov ise geçtiğimiz hafta ithalata Türkiye’nin bazı sınırlamalar getirdiğini söyledi.

Reuters haber ajansı da Türkiye’nin Rus buğday ihracatçılarına yüzde 20-25’lik yeni bir kota getirdiğini kaleme aldı. Türkiye Ekonomi Bakanlığı yaptığı açıklamada sınırlama iddialarını reddetti.

Erdoğan ve Putin 3 Mayıs’ta Soçi’de gerçekleşen zirvede bir araya geldi ama domates krizi çözülemedi

3. Irak Türkiye’den Domates ithalatını durdurdu!

21 Mayıs 2017 tarihinde Irak’ın yaptığı açıklama Domatese bir darbe daha vurdu. Türkiye’den domates ithalatına son verdiği açıklaması yeni bir Domates krizi doğurdu.

Irak Tarım Bakanlığı, yerel üretimin desteklenmesi, Necef ve Kerbela Vilayetlerindeki yerel üretimin artması, yerel üretimin talebi karşılayacağı beklentisiyle 21 Mayıs tarihinden itibaren Türkiye’den domates ithalatının durdurulacağını belirtti.

Daha önce sizlerle Dünyada tarım üretimlerinde dalgalanma olsa da fiyat değişmiyorken, Türkiye’de tarım ürünleri neden artıyor? ile ilgili yazımızı okumanızı tavsiye ederiz.

İlgili Link: Dünya genelinde değişmeyen gıda fiyatları Türkiye’de neden yükseliyor?

Domates neden pahalı? Domates fiyatları Türkiye’de neden yüksek? | Yurt dışına paketlenen domatesler

Domates nasıl Avrupa’ya geldi?

Domates aslında bir sebze değil meyvedir. ABD’de 1893 yılında sebzelerle toplandığı için ticaret mahkemelerince sebze olarak geçmiştir.

Kristof Kolomb’un Amerika kıtasına ayak bastığı zaman, Peru ve Bolivya’da yabani ortamda büyüyen sarı renkli domatesler bulunmuş ve Kuzey Amerika kıtasında ilk defa Meksika’da üretilmeye başlanmıştır. Sonrasında üretilen domatesler Avrupa’ya gemilerle gönderilmiş. İtalyanlar ona golden apple yani sarı elma demişlerdir. Sonrasında ilk defa kırmızı rengi Avrupa’da üretilirken görülmüştür. Avrupalılar domatesi aşk elması olarak görmüşler, yenildiğinde Romantik duyguları azdırdığına inanıyorlardı.

Kırmızı domates ABD’de Thomas Jefferson 1900 lü yıllarda ilk defa üretmeye başlamış.

Domates ise ilk defa Tomate olarak İspanyolcada kullanılmaya başlanmıştır. Arkasından diğer dillere göre uyarlanmıştır.

Dünya genelinde 160 milyon ton üretimi olan Domatesin, 50 milyonu Çin’de, 18 milyonu Hindistan’da, 13 milyon ton ABD, 12 milyon ton üretimi ile Türkiye ilk dörttedir.