Bamya neden yenmeli? Bamyanın harika özellikleri

Bamya dendiğinde yüzünü ekşiten, “salyalandığı” için yemeğini ağzına koymayan insanlar, aslında ne kadar zengin bir besin deposundan mahrum kaldıklarını bilmiyorlar. Yüksek lif oranı ve güçlü mineral içeriği ile bamya Türk mutfağının vazgeçilmezleri arasında. Bamya sevmiyorsanız çok şey kaçırıyorsunuz. Yazımızda bamyanın özellikleri, bamyanın faydaları ve bamyanın zararları konusunda geniş bilgiler bulabileceksiniz.

Bamya neden yenmeli? Bamyanın harika özellikleri

Bilimsel adı Abelmoschus esculentus olan bamyanın Batı Afrika ya da Etiyopya bölgelerinde ortaya çıktığı düşünülse de bu bilgi kesin değil. Zengin besin içeriği ve önemli miktarda çözülebilen lifli yapısı sayesinde bamya, dünyanın dört bir yanında yaygın olarak tüketilen ve aranan bir sebzedir.

Bamyanın faydaları

1. Kaliteli protein açısından zengin

Bamya yüksek kaliteli proteinler içerir. İnsanlar proteini yalnızca kaslar ile ilişkilendirse de kaliteli proteinlerin çok daha yaşamsal yararları vardır:

• Bağışıklık sistemini güçlendirir,
• Merkezi sinir sisteminin sorunsuz çalışmasını sağlar,
• Mükemmel bir enerji kaynağıdır,
• İnsan vücudundaki biyokimyasal süreçlerin sağlıklı çalışması için gerekli olan enzim üretimine destek olur,
• Kolajen üretimini hızlandırır.

2. Kanser

Bamya folik asit açısında çok zengindir. 100 gram bamyanın içerisinde 60 mcg folik asit bulunur. Çoğu insan için gün içerisinde alınması gereken folik asit miktarı ise 400 mcg’dir.

Yeterince folik asit almayan kişilerde meme, rahim ağzı, pankreas, akciğer kanseri ve diğer kanserlerin görülme riskinin daha yüksek olduğu düşünülüyor. Bunun sebebi, kansere yol açan DNA mutasyonları olabilir.

Ancak folik asit takviyesi almanın kanser riskini azalttığına ilişkin kesin bir kanıt elde edilmiş değil. Hatta tam tersi, bir araştırmada aşırı folik asit alımının kanser hücrelerinin büyümesini tetiklediği görüldü.

3. Anne karnındaki bebeğin gelişimi

Folik asit, hamilelik esnasında ceninle ilgili yaşanan sorunların önlenebilmesi açısından çok önemlidir. Düşük folik asit seviyesi düşüğe ya da çocuğun ileriki yaşlarında çeşitli sağlık sorunlarıyla karşılaşmasına sebep olabilir.

4. Diyabet

2011 yılında araştırmacılar, bamyanın kendisini ve çekirdeklerini kurutarak ürettikleri tozu diyabetli farelerin tedavisinde kullandılar. Tedavi gören farelerin, toz kullanılmayan farelere göre daha düşük kan şekeri ve yağ seviyelerine sahip olduğu gözlemlendi.

Diyabet kontrolü için bamya tüketimine yönelik tıbbi araştırmalar henüz klinik uygulama evresinde değil. Ancak bamya suyunun farelerde kan şekeri seviyesini düşürdüğü biliniyor.

Aynı zamanda, Türkiye’de uzun yıllardır diyabeti tedavi etmek üzere kullanılan kavrulmuş bamya çekirdeğinin de kan şekerini azalmada olumlu etkileri olduğu gözleniyor.

5. Kalp sağlığı

Amerikan Kalp Birliği’nde göre yüksek lif içeren besinlerin tüketilmesi kandaki zararlı kolesterol seviyelerinin azaltılmasına yardımcı olur. Yüksek lif içeriği aynı zamanda kalp hastalıkları, beyin kanaması, obezite ve diyabet gibi sorunların görülme riskini de düşürür.

19 ile 30 yaş arasındaki kadınların her gün sebze, meyve, baklagiller ve tam tahıllı besinlerden toplam en az 28 gram lif tüketmesi gerekiyor. Bu oran erkekler için ise günde 33.6 gram. Bir kâse bamyanın içerisinde 3.2 gram lif bulunuyor.

6. Osteoporoz

Bamya gibi yüksek K vitamini içeren besinler kemikler için çok faydalıdır. K vitamini kemiklerin kalsiyum emilimine yardımcı olur. Yeterince K vitamini tüketen kişilerde kırık riski daha az görülür.

7. Sindirim sistemi

Yiyeceklerden alınan lif kabızlığı önler ve sindirim sisteminin sağlıklı çalışmasını sağlar. Araştırmalar, kişi ne kadar çok lif tüketirse bağırsak kanserine yakalanma riskinin o kadar az olacağını gösteriyor.

Geleneksel tıpta bağırsak ve mide hastalıklarını önlemesi için yiyeceklere bamya özü katılır. Bamyanın iltihap ve mikroplara karşı koruma sağlaması irritabl bağırsak sendromunun rahatsız edici etkilerini azaltır.

8. Bellek güçlendirici

Bamyanın Alzheimer hastalığına ve diğer nörodejeneratif hastalıklara yakalanma riskini azalttığına ilişkin umut verici bulgular var. Düzenli olarak bamya tüketmeniz oksidatif stresin beyninizde yol açtığı hasarın giderilmesine yardımcı olabilir.

9. Kilo kontrolü

Bamyanın içerisinde bulunan polisakkaritlerin, yani sağlıklı uzun zincirli karbonhidratların, bir başka özelliği ise yüksek yağ içeren beslenme tarzının yol açtığı metabolik hastalıkları ve obeziteyi önlemesidir. Bunu, kan şekeri seviyelerini, vücut ağırlığını ve ilerlemiş glikoz toleransını sabit tutması ve kötü kolesterol seviyelerinde genel bir düşüşe yardımcı olması ile sağlar.

Polisakkaritler ayrıca bitkinlik, halsizlik ve enerji yetersizliği durumlarında da karaciğerde birikmiş olan enerji depolarının kapılarını açar.

10. Antioksidan deposu

Bamyanın antioksidan özelliklerini ve yorgunluk karşıtı etkisini sağlayan çoğunlukla içerisinde bulunan tohumlarıdır. Yapılan bilimsel araştırmalar, bamya çekirdeklerinin kandaki laktik asit ve üre azotu seviyelerini azaltarak vücuda fayda sağladığını gösteriyor.

11. Göz sağlığı

A vitamini göz sağlığı için çok önemlidir. 100 gr’lık bir bamya yemeği günlük A vitamini gereksiniminin % 14’ünü sağlar. Özellikle korneanın korunmasında A vitamini önemli bir rol oynar.

Bamyanın zararları var mı?

Aşırı miktarda bamya tüketmek bazı kişileri olumsuz etkiler. Çünkü içeriğindeki şu maddeler bazı kişilerde problem yaratır:

• Fruktan: Fruktan bir tür karbonhidrattır ve bağırsak hassasiyetine yol açabilir.
• Oksalat: En sık görülen böbrek taşı ise kalsiyum oksalattan oluşur.
• Solanin: Toksik bir kimyasaldır; nadiren de olsa bazı kişilerde eklem ağrılarına ve enflamasyona yol açabilir. Patates, domates, patlıcan ve enginarda da bulunur.
• K vitamini: K vitamini kanda pıhtılaşmayı sağlar. Warfarin ve Coumadin gibi kan inceltici ilaçları kullananları olumsuz etkileyebilir. Bu ilaçları kullananlar bamyayı temkinli tüketmeli.

Ayrıca bakınız

• Serotonin nedir? Serotonini arttırmak için en iyi 10 doğal kaynak nedir?

Kaynaklar ve Dış bağlantılar

• https://www.naturalfoodseries.com/11-benefits-okra/
• https://www.medicalnewstoday.com/articles/311977.php
• https://www.healthfitnessrevolution.com/the-top-10-health-benefits-of-okra/