Aşırı su içmek yada su zehirlenmesi neden öldürür?

Vücudumuzda en çok bulunan su, hücre ve organların düzgün çalışmak için suya ihtiyaç duyar. Fakat aşırı su tüketimi su zehirlenmesine yol açabilir, hatta bazı durumlarda ölümcül olabilir. Aşırı su içmek yada tıbbi bilinen adı ile su zehirlenmesi hakkında akıllara takılan soruların cevaplarını yazımızda bulabileceksiniz. Ayrıca, Su zehirlenmesi (Hiponatremi) nedir? Fazla su içmenin tehlikeleri nelerdir? Su zehirlenmesinin belirtileri nelerdir? Su zehirlenmesi (Hiponatremi) ölümcül müdür? Neden askerde su zehirlenmesi fazla olur? Sporda hiponatremi belirtileri nasıl anlaşılır? Günlük ne kadar su içmeli? Ne kadar su içmek aşırı sayılır? Su içme hızı ne olmalıdır? sorularının cevabı yazımızda.

Su zehirlenmesi (Hiponatremi) nedir?

Su zehirlenmesi, çok fazla su içmeye bağlı olarak beynin işlevlerinin kesintiye uğraması olarak tanımlanabilir.

Aşırı su içmek, kandaki su miktarını artırır ve vücuttaki elektrolitleri, özellikle de sodyumu seyreltir. Sodyum değerinin 135 mmol/L’nin altına düşmesine hiponatremi denir.

Sodyum, hücrelerin içindeki ve dışındaki sıvıların arasındaki dengeyi sağlar. Sodyum değeri, aşırı su tüketimine bağlı olarak düştüğünde, dıştaki sıvılar hücrelerin içine girerek şişmelerine neden olur.

Bu, beyin hücrelerinde meydana geldiğinde, yaşamı tehdit edecek kadar tehlikeli bir durum oluşabilir.

Fazla su içmenin tehlikeleri

Su zehirlenmesi hücrelerin şişmesiyle sonuçlanır.

Beyin hücreleri büyüdüğünde, kafatasının içindeki basınç artar. Bu basınçla beraber su zehirlenmenin ilk belirtileri ortaya çıkar:

• Baş ağrısı,
• Mide bulantısı,
• Kusma.

Su zehirlenmesinin ağır vakalarında daha şiddetli belirtiler görülür:

• Yüksek tansiyon,
• Kafa karışıklığı,
• Çift görme,
• Sersemlik,
• Nefes alma zorluğu,
• Kas zayıflığı ve kramp,
• Algı zayıflığı.

Beyin hücrelerinde aşırı sıvı birikimi beyin ödemine neden olur ve beyin sapını ve merkezi sinir sistemini etkileyerek işlevsizleştirir. Ağır vakalarda, su zehirlenmesi felce, beyin hasarına, komaya hatta ölüme neden olabilir.

Su zehirlenmesi (Hiponatremi) ölümcül müdür?

İnsanların yanlışlıkla çok fazla su içmeleri çok zordur; yine de aşırı su tüketimine bağlı rapor edilmiş
ölümler vardır. Su zehirlenmesi vakalarının pek çoğu askerlerde görülmüştür. Bir raporda, çok fazla su içtikleri için 17 askere hiponatremi teşhisi konmuştur.

Kandaki sodyum değerlerinin 155 ile 130 mmol/L arasında olduğu görülmüştür. Referans aralığı 135-140 mmol/L’dir. Bir
başka raporda 3 askerin hiponatremiye bağlı beyin ödemi nedeniyle hayatını kaybettiği kaydedilmiştir. Ölümleri, birkaç saat içinde 10-20 litre su içmelerine bağlanmıştır.

Hiponatremi belirtileri, dehidrasyon (susuzluk) belirtileri ile karıştırılabilir ve yanlış yorumlanabilir. Yanlışlıkla
dehidrasyon ve sıcak çarpması teşhisi konan bir askere, ağız yoluyla devamlı olarak su takviyesi yapılmış ve sonunda asker su zehirlenmesinden hayatını kaybetmiştir.

Sporda hiponatremi belirtileri

Su zehirlenmesine sporda da rastlanır, özellikle de dayanıklılık sporlarında. Susuzluğu önlemek için fazla su içen sporcular vücutlarında aşırı su biriktirmiş olurlar. Bu nedenle hiponatremi meydana gelir.

2002 Boston Maratonu’nda katılımcıların %13’ünde hiponatremi belirtileri gözlenmişti. % 0.6’sında hiponatremi tehlikeli boyutlara ulaşmış ve sodyum değerleri 120 mmol/L’nin altında çıkmıştı.

Ne yazık ki, bu tip spor etkinliklerinde su zehirlenmesine bağlı olarak ölümlere rastlanabilir. Bir vakada, sodyum değeri 130 mmol/L’nin altına inen maraton koşucusunda hidrosefali (beyinde su toplanması) ve beyin sapı kanaması meydana gelmiş ve ölümüne neden olmuştu.

Aşırı su tüketimi, psikiyatri hastalarında da görülebilir, özellikle de şizofreni hastalarında. Genç yaşta ölen 27 şizofreni hastasının ölüm nedenleri araştırıldığında, 5’inin ölüm nedeninin aşırı su içmek ve su zehirlenmesi olduğu görülmüştü.

Ne kadarı aşırı sayılır?

Vücutta aşırı su toplanması ve su zehirlenmesi, böbreklerin idrar yoluyla atamayacağı kadar fazla su tüketilmesiyle meydana gelir. Fakat burada tek etmen su miktarı değil, suyun ne sürede içildiği de önemlidir.

Çok kısa bir sürede çok bol miktarda su içmek su zehirlenmesi riskini artırabiliyor.

Oysa aynı miktar suyu uzun bir zaman dilimine yayarak içmek riski azaltabiliyor.

Hiponatremi belirtileri kısa sürede en az 3-4 litre su içmek ile başlayabilir.

Böbrekler günde 20-28 litre suyu atabilir, fakat saatte 0.8-1 litreden fazlasını atamaz.

Su içme hızı ne olmalıdır?

Bu nedenle, hiponatremi belirtilerini önlemek için, saatte ortalama 0.8-1 litreden fazla su tüketmemek gerekir. Birçok zehirlenme vakası, çok kısa sürede çok fazla su tüketmekten kaynaklanıyor.

Mesela bir rapora göre, saatte 1.8 litre ve üzerinde su tüketen askerlerde zehirlenme belirtileri görülmüştü. Bir başka raporda ise, sadece birkaç saat içinde 10-20 litre kadar su tüketimine bağlı olarak gelişen hiponatremi kaydedildi.

Bir zehirlenme vakası da 22 yaşında sağlıklı bir erkek mahkumda meydana geldi. Mahkmm, 3 saat içinde 6 litre su içmişti. Bu vakalara, 1-2 saat içinde 3.6 litre su içerek zehirlenen 9 yaşında bir kız çocuğunu da ekleyebiliriz.

Günlük su tüketimi ne kadar olmalı?

Gün içinde ne kadar su içilmesi gerektiğine ilişkin belirli bir sayı yok, çünkü bu kişiden kişiye değişebilir. Ne kadar suya ihtiyaç duyduğunuzu belirlemek için vücut ağırlığını, fiziksel hareketlilik alışkanlığını ve yaşanılan bölgenin iklimini göz önüne almak gerekir.

The Institute of Medicine (IOM), erkeklerin günde 3.7 litre, kadınların ise 2.7 litre su tüketmesini öneriyor. Yine de, bu öneriler meşrubat ve yiyeceğin içerdiği suyu da içeriyor. Bazı insanlar hala 8×8 kuralını (günde 8 bardak su) takip etse de, bu kural keyfi, yani herhangi bir araştırmaya dayanmıyor.

Vücudu sesine kulak vermek ve susadıkça içmek en doğrusu. Bu, vücudun su oranını korumak için yeterli bir yol. Fakat, sadece susamaya odaklanmak herkes için geçerli olmayabilir. Atletler, yetişkinler ve hamilelerin gün içinde daha fazla su içmeleri gerekebilir.

Ayrıca bakınız

• Su içmek için susamak mı gerekir? Su kaybı nasıl önlenir?