Gerede’nin Antik Kenti: Krateia Antik Kenti | Kratia

Krateia, Bolu ilinde, Gerede ilçesi sınırlarında Paphlagonia Antik Kentleri  grubunda yer alan antik bir kenttir. Antik belgelerde isimleri, Flaviopolis, Creteia, ΚΡΗΤΙΕΩΝ, ΚΡΗΤΙΕΩΝ, ΦΛΑΟΥΙΟΠΟΛΙΤΩΝ, Γκέρεντε olarak geçmektedir.

Gerede’nin 20 km güneydoğusunda Gökçesu veya yakınında bir yerleşim yeri olarak tahmine dilmektedir.

Krateia Antik Kenti Tarihçesi ve Kalıntıları

Bitinya (Bithynia) ile Paflagonya (Pahplagonia) bölgeleri arasında bir tampon bölge gibi duran sınır şehridir.Bu bölgede, Selçuklu ve Osmanlı hakimiyetlerinden önce sırasıyla Paflagon MÖ 300, Bitinya MÖ 260-228, Pontus MÖ 89, Roma MÖ 70-71 ve Roma’nın M.S. 395’de ikiye ayrılmasıyla da Doğu Roma, yani Bizans hakimiyetleri görülmüştür. Kesin kuruluş tarihi bilinmemekle birlikte, Bitinyalılar tarafından diğer kentlerle aynı zamanda kolonize edilmiş eski bir Paflagonya kasabası olduğu anlaşılan Krateia(Gerede)’nin MÖ 3. yüzyıla kadar uzanan çok eski bir tarihe sahip olduğu düşünülmektedir.

Krateia Antik Kentinin, ilk ismi Paflagonyalılara ait eski bir yerleşim alanı olan Cressa’dır. Bitinyalılar tarafından işgal edilip bölgenin bir Bitinya kolonisi olması sonrası Kratia adına çevrilmiştir. Krateia (Kratia) Antik Kenti günümüzdeki adı Gerede’dir.

Tarih içersinde FLAVİOPOLİS, GEREDİA, KRATYA, GERDİBOLİ, GERDÜPEBOLİ, GERDEPEBOLİ, GERDELE, GEREDE isimleri ile söylenmiştir.Krateia, MÖ.65’te, Romalı komutan Pompeius, Pontus Kralı VI..Mithridates’in yenilmesi üzerine ondan alınan Paphlagonia yöresini Romalıların Bithynia İline katıp bu ili Bithynia-Pontus İli olarak yeniden örgütlerken, İlin Pontus diye anılan parçasını oluşturan 11 kentten biri sayılmıştır.

Gerede’nin Antik Kenti: Krateia Antik Kenti | Kratia

Kuruluşu ilk çağda Anadolu’da medeniyet kurmuş BİTİNYALILAR devrine dayanan bu antik kent,sırasıyla Bitinyalılar, Frigyalılar, Lidyalılar, İranlılar, Makedonyalılar, Romalılar ve Bizanslılar idaresinde varlığını devam ettirmiştir. Roma imparatoru 1.Theodosisus(Büyük) Bithynia ve Paphlagonia’nın bir bölümünü ele geçirdiğinde burada “Honorias Eyaleti” ni kurduğunda Flaviopolis Honorias’ın önemli kentlerinden biri oldu.

Krateia Antik Kenti, Bizans İmparatorluğu zamanında İstanbul Patrikhanesine bağlı bir psikoposluk merkezi olmuştur. Orta çağda ise  Müslüman Türklerin eline geçmeden önce şehir merkezinin Keçi Kalesi diye bilinen yerde Bizans Hakimiyetinde olduğu bilinmektedir.

Krateia Antik Kentinden  günümüze gelen Yeni Caminin ön avlusundaki yazıtlı bir heykel altığı ve Keçi Kalesi denilen kalıntılar mevcuttur.

Krateia Antik Kenti Kazı ve Yüzey Çalışmaları

Herhangi bir kazı çalışması bulunmamaktadır.

Krateia Antik Kenti Nerede? | Nasıl Gidilir?

Krateia, 1440 m. yükseklikteki Esentepe’nin güney yamacı üst bölümünde, doruğa yakın, 1310 m. yüksekliktedir.

Ayrıca tüm Antik Kentler için aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz.

İlgili Link: Türkiye’deki Antik Kentler

Kaynaklar ve Dış Bağlantılar

• Adem Işık | ANTİK KAYNAKLARDA KARADENİZ BÖLGESİ
• Gerede Kaymakamlığı
• Gerede Belediyesi
• http://www.kulturvarliklari.gov.tr/ | Antik Kentler
• Ord. Prof. Dr. Ekrem Akurgal, Anadolu Uygarlıkları