Teleskoplar yıldızları nasıl görüyorlar?

Teleskop nedir? Teleskoplar yıldızları nasıl görüyorlar? Optik teleskop nedir? Optik teleskop çeşitleri nelerdir? Radyo teleskop nedir? Yüksek enerji parçacıklı teleskoplar nelerdir? Teleskop sınıflandırması, teleskop çeşitleri nelerdir? Radyo teleskop parçaları nelerdir? sorularının cevabı için okumaya devam ediniz.

Teleskoplar yıldızları nasıl görüyorlar?

Farklı teknolojilere sahip teleskoplar bilim insanlarının, gökbilimciler ve sivillerin uzak nesneleri gözlemlemesini sağlıyor.

Teleskop, insan ırkının en çığır açıcı buluşlarından biri. İlk teleskoplar, uzaktaki cisimleri gözlemlemek için dışbükey bir objektif mercekle içbükey bir göz merceğinin kabaca bir araya getirilmesiyle elde edilen basit el aletleriydi. Oradan başlayıp, çok uzaktaki uzay olaylarından yayılan elektromanyetik radyasyonu toplayıp izleyebilen teleskoplara ulaştık.

Günümüzde elektromanyetik tayfın neredeyse tüm dalga boylarını (görünür ışığı olmayanlar da dahil) izleyebilen, kaydedebilen ve görüntüleyebilen teleskoplara sahibiz. Onlar sayesinde çevremizdeki dünyayı ve uzayın derinliklerini daha iyi anlayabiliyoruz. Bu sayfalarda, günümüzde kullanılan bazı teleskop türlerini ele alarak nasıl çalıştıklarına ve neleri keşfettiklerine bakacağız.

Teleskop hangi parçalardan oluşuyor?

1. Parasoley. İstenmeyen ışık kaynaklarını engellemek için tasarlanmıştır.
2. Göz merceği. Hedefin ışık kaynağına yönelik “optik çıkış’, insan gözü ölçeğine göre tasarlanmıştır.
3. Bulucu. Daha geniş görüş alanına sahip bu küçük teleskop, hedefin daha hızlı bulunmasını sağlar.
4. Odaklama düğmeleri. Ayarlanabilir kamera lensine benzer. Görüntü netliğini artırmak için küçük ayarlamalar
5. Bulucu köşebendi. Genelde sökülebilen bu köşebende bulucu sabitlenir.
6. Karşı ağırlık. Dengeyi sağlayan basit bir karşı ağırlık.
7. Enlem ayar vidaları. Enlemi sabitlemek için kullanılan vidalar.
8. Azimut ayar düğmesi. Teleskobu gökyüzündeki hedefe yöneltmeye yarayan önemli bir mekanizma.

Optik teleskop nedir?

Optik teleskop, 1608’de icat edilen optik teleskop, uzaktaki şeyleri yakından görmeyi çok daha kolay hale getirdi. Peki ama nasıl çalışıyor?

Standart optik teleskop, elektromanyetik tayfın görünür kısmından gelen büyük miktarlarda ışığı göz merceğinden gözlemlenebiien odak noktasına yansıtarak veya kırarak çalışır.

Temel olarak, teleskobun büyük objektif lensi veya birinci aynası, hedeflendiği cisimden büyük miktarlarda ışık toplar. Bu ışık küçük bir göz merceğine odaklanır ve oluşturulan görüntü kullanıcının retinasında büyütülür. Böylece gerçekte olduğundan daha yakın ve daha büyük görünmesini sağlanır.

Dolayısıyla teleskopların gücü, objektif lensin veya birinci aynanın çapına ve açıklığına doğrudan bağlıdır. Lens veya ayna ne kadar büyükse üretilen görüntü de o kadar uzak ve büyük olabilir.

Optik teleskop çeşitleri nelerdir?

Hem amatör hem profesyonel gökbilimcilerin kullandığı optik teleskop çeşitlerini tanıyın.

1. Aynalı optik teleskop. En yaygın optik teleskop çeşitlerinden biri olan aynalı (reflektör) teleskopta ışığı ana gövde boyunca doğrudan yansıtarak görüntü oluşturmak için bombeli bir ayna ve düz bir ayna kullanılır. Aynalı teleskop ilk olarak 17. yüzyılda, o dönemde şiddetli kromatik sapmalardan (tüm renkleri aynı noktaya odaklayamama sorunu) mustarip olan mercekli teleskoba alternatif olarak icat edildi.
2. Mercekli optik teleskop. İcat edilen ilk teleskop çeşidi mercekli (refraktör) teleskoptu. Dışbükey objektif lens ile içbükey göz merceği lensini birlikte kullanarak görüntü oluşturan mercekli teleskoplar günümüzde hâlâ kullanılıyor. Ancak lens çökmesi, kromatik sapma ve küresel sapma gibi bazı teknik sıkıntıları yüzünden son yıllarda bu teleskoplara talep azaldı.
3. Katadioptrik teleskop. Optik teleskoplar arasında en gelişmiş ve stabil olanı, görüntüyü oluşturmak için ayna ve mercekleri birlikte kullanan, ayrıca doğruluğu korumak için düzelticiler kullanan katadioptrik teleskoptur. İlk katadioptrik teleskobu optisyen Bernhard Schmidt geliştirdi. “Schmidt teleskobu”; küresel sapma, kuyruk saçılması ve odak kaymasının optik hatalarını düzeltiyordu.

Radyo teleskop nedir?

Genellikle büyük çanaklarıyla bilinen radyo teleskoplar, uzayın derinliklerinden sinyal almamızı sağlıyor. Radyo teleskop; uzak yıldızlarda, galaksilerde ve kuasarlarda doğal olarak oluşan emisyonların ürettiği radyo sinyallerini toplayıp yükselterek çalışır.

Radyo teleskobun iki temel bileşeni vardır: büyük bir radyo anteni ve hassas bir radyometre. Tipik olarak on metreyle bir milimetre dalga boyları arasında değişen radyo sinyalleri bu bileşenler arasında yansıtılarak, yönlendirilerek ve yükseltilerek anlaşılır bilgiler üretilir.

Bu kozmik radyo sinyallerinin gücü zayıf olduğu için ve radyo teleskopların çalıştığı dalga boyu aralığı geniş olduğu için anten verimliliği çok önemlidir. Üstelik karasal radyo paraziti bu sinyalleri kolayca bozabilir. O yüzden radyo teleskopların çok büyük olmaları gerekir.

En yaygın radyo teleskoplar radyo reflektörlerdir. Radyo reflektör teleskoplarda kullanılan parabolik anten (büyük bir çanak anten), televizyonlarımıza bağlı uydu çanağına benzer şekilde çalışır. Gelen radyasyonu bir alıcıya odaklayarak kodların alıcıda çözülmesini sağlar. Bu tür radyo teleskoplarda gürültüyü ve paraziti azaltmak için genellikle radyo alıcısı ve katı hal amplifikatörleri kriyojenik olarak soğutulur.

Ayrıca teleskobun parabolik yüzeyi Dünya’nın dönme eksenine paralel olacak şekilde ekvatoryal montaj yapılır. Bu ekvatoryal montaj, Dünya dönerken teleskobun gökyüzünde sabit bir pozisyonu takip etmesini sağlar. Böylece uzun süreli statik, noktasal gözlemler yapılabilir.

En büyük radyo teleskop, Çin’in güneybatısındaki Guizhou eyaletinde bulunan (FAST) Five-hundred-meter Aperture Spherical Telescope’tur.

Radyo teleskop parçaları nelerdir?

1. Radyo dalgası. Gelen radyo dalgaları ikincil reflektöre yönlendirilir.
2. Birincil odak odası. Birincil odak noktasında bulunan bir gözlem kapsülü.
3. Parabolik reflektör. Radyo dalgaları zayıf ve düzensiz olduğu için çanak büyük olmalıdır.
4. Alıcı. Sinyalleri yakalamak için alıcıların aşırı duyarlı olması gerekir.
5. ikincil reflektör. İkincil reflektör, radyo dalgalarını aşağıdaki alıcıya yönlendirir.
6. Taşıyıcı yapı. Radyo teleskoplar genelde hafif malzemelerden yapılır.

Avustralya’daki Mount Pleasant Radyo Gözlemevi üç radyo teleskoba ev sahipliği yapıyor

Yüksek enerji parçacıklı teleskoplar nelerdir?

İleri teknoloji, yüksek enerji astronomisinin sınırlarını zorluyor. Radyo ve optik teleskopların kısıtlamaları, uzak galaksilerden gelen doğal sinyalleri yakalamak ve çözmek için bilim insanlarını heyecan verici yeni buluşlara yöneltti. En önemli buluşlardan biri X ışını teleskobu oldu.

Yansımaya dayalı teleskoplarda kullanılan aynalar X ışını radyasyonunu yansıtamıyor. X ışını teleskoplarının farkı işte burada. Işını güçlendirip çözmek üzere aşırı duyarlı bir alıcıya doğrudan yansıtmıyorlar. X ışını radyasyonunu yakalamak için ışın büyük bir hassasiyetle birkaç kez yansıtılıyor ve her seferinde ışının yolunu biraz değiştiriliyor. Bunun için de teleskobun iç içe geçmiş parabolik veya hiperbolik profilli birkaç silindirden oluşması gerekiyor. Bu silindirler ışınları alıcıya yönlendiriyor.

X ışını teleskopları Dünya atmosferinin dışında olmak zorunda çünkü atmosferimiz X ışınlarına karşı opak. Bu teleskoplar yüksek irtifa roketlerine veya yapay uydulara monte ediliyor. Yörüngedeki X ışını teleskoplarına örnek olarak NASA’nın Chandra X Işını Gözlemevi’ni ve NuSTAR‘ı verebiliriz.

Diğer yüksek enerjili parçacık teleskopları arasında gama ışını teleskopları ve nötrino teleskopları var. Gama ışını teleskopları, yıldız süreçlerinin yaydığı gama ışınları yoluyla evreni inceliyor. Nötrino teleskopları ise nötrinolar suyla temas edince oluşturdukları elektron veya müonun (kararsız bir atom altı parçacık) yaydığı elektromanyetik radyasyonu algılıyor.

Bu yüzden nötrino teleskopları, kozmik ışınların neden olduğu paraziti azaltmak için genellikle büyük yeraltı odalarında suya gömülü fototüplerden (özellikle ultraviyole ve elektromanyetik ışığa duyarlı, gazla dolu tüpler) oluşuyor. Fototüpler bir kayıt mekanizması görevi görerek, nötrinonun su elektronları veya çekirdekleriyle etkileşiminden yayılabilecek Çerenkov radyasyonunu depoluyor. Daha sonra, her bir fototüpten gelen zamanlama ve elektrik yükü bilgileri kullanılarak etkileşim tepe noktası ve nötrinonun türü tespit edilebiliyor.

Teleskop sınıflandırması, teleskop çeşitleri nelerdir?

Hangi teleskoplar evrendeki neleri görebiliyor? Atmosfer opaklığı, Elektromanyetik veya diğer radyasyon türlerinin atmosferden geçebilme ölçüsüdür. Atmosfer opaklığı yüksekse radyasyon bloke edilir veya dağılır, düşükse radyasyon atmosferin içinden geçebilir.

1. Yüksek enerji parçacıklı teleskoplar. Yüksek enerjili parçacıklı teleskoptan Dünya’nın atmosferi bu teleskoplann gözlemlediği Gama ışını ve X ışınlarını ve ultraviyole ışığı engellediği için uzayda kurulurlar.
2. Kızılötesi teleskoplar. Dünya’nın atmosferik gazlan kızılötesi tayfın çoğunu soğurduğu için bu tip teleskopların uzayda kurulması gerekir.
3. Optik teleskoplar. Dünya üzerinde konumlandırılan bu teleskoplar görünür ışığı gözlemleyebilir. Ancak zayıf sinyalleri yakalamaya çalışırken atmosferik bozulma nedeniyle zorlu
4. Radyo teleskoplar. Radyo dalgaları çok az atmosferik bozulmayla Dünya’dan gözlemlenebilir.

Ayrıca bakınız

• DAG teleskobunun üretimi başladı