Bazıları koronavirüsü farkına varmadan nasıl hafif atlatıyor?

Tüm dünyayı saran Covid-19 pandemi süresi uzadıkça, bilim insanları koronavirüsü ile ilgili daha fazla araştırma yapıyor. Bazı testlerde koronavirüsüne karşı dirençli insanlar olduğu görüldü. Bunun nedeni bağışıklık sistemlerinin güçlü mü olması? Size mantıklı gelen cevap evet olabilir ama değil. Bazıları koronavirüsü farkına varmadan nasıl hafif atlatıyor? Hastalık toleransı nedir? Mikroplar düşmanımız olmak zorunda mı? sorularının cevabı için okumaya devam ediniz.

Bazıları koronavirüsü farkına varmadan nasıl hafif atlatıyor?

Bilim insanları aylardır bu sorunun yanıtını araştırıyor. Ortak bir görüş henüz söz konusu olmasa da bağışıklık sisteminin hastalığın seyrinde sanıldığı kadar önemli bir rolü olmadığı artık biliniyor. Bu konuda ortaya atılan en yeni tez, hastalık toleransı denilen olgu ve bunun bağışıklık sistemi ile bir ilgisi yok.

Amerikan hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi’nin (CDC) tahminlerine göre Covid-19 hastalarının %20 ile 40’ı hastalığı fark etmeden geçiriyor. Covid-19 belirtileri olan, Ateş, titreme, koku alamama, soluk almada zorluk gibi sıkıntılar yaşamıyorlar. Kısaca kendilerini hasta gibi hissetmiyorlar.

Asemptomatik vakalar yalnızca Covid-19 hastalarına özgü değil.

Mevsimsel grip ve büyük olasılıkla 1918 yılındaki İspanyol gribi içinde böyleydi. Bunun nedenini pandeminin ilk başlarında bağışıklık sisteminin güçlü veya zayıf olmasına bağlayan immünologlar, artık bağışıklık sisteminin öykünün yalnızca küçük bir parçasını oluşturduğunu anlamış bulunuyorlar.

Hastalık toleransı nedir? Mikroplar düşmanımız olmak zorunda mı?

Hastalık toleransı adı verilen bazı durumlarda insan vücudu illa ki mikroplarla savaşmak zorunda değil; istilacı mikroplarla barış içinde yaşayabilir. Aynı tolerans bitki ve hayvanlar için de geçerli.

Hastalık toleransı bireyin, genetik yatkınlığına veya yaşam şekline bağlı olarak, başkalarını hasta eden patojenlerle enfekte olmasına karşın, sağıklı olmaya devam etmesi anlamına geliyor. Bu olgu enfeksiyon cinsine bağlı olarak farklı şekillerde karşımıza çıkıyor. Örneğin kolera pek çok kişide öldürücü ishale yol açarken, bazılarında elektrolitik ve sıvı dengesi kendiliğinden vücudu koruyor.

Hastalık toleransı sürecini inceleyen araştırmacılar ne yazık ki insanlar üzerinde deney yapamıyor. Yine de asemptomatik vakalar içindeki kişileri mercek altına alabiliyorlar. McGill Üniversitesi’nden immünolog Irah King, “Vücut istilacı enfeksiyonlarla baş edebilmek için hangi mekanizmaları görevlendiriyor?” sorusunun yanıtını arıyor.

Hastalık toleransının bitkilerde, bakterilerde ve diğer memelilerde işe yaradığıan dikkat çeken Irah King, insanlarda da bu tür mekanizmaların bulunduğuna ve bu mekanizmaların keşfinin enfeksiyon hastalıklarının tedavisinde devrim yaratacağına inanıyor.

Mikroplar düşmanımız olmak zorunda mı?

Son yıllarda insan vücudunun trilyonlarca mikrop barındırdığı ve mikropların sağlıklı olmamızda ne kadar büyük bir rol oynadığı biliniyor. Dolayısıyla mikroplara saldırı düzenlemek bazı durumlarda ters tepebiliyor.

İlginizi çekebilir: 90 trilyon bakteri ile hergün beraberiz

Kaldı ki enfeksiyon yaratan mikroplar bağışıklık sistemine görünmeden vücuda yerleşmek için çeşitli taktikler geliştirmiş bulunuyor. Ayrıca bağışıklık sistemi de bazen kafası karışıp vücudun kendi organlarına da saldırabiliyor.

Henüz bilimin elinde yeterli veri bulunmasa da Covid-19’a karşı vücudun verdiği tepkilerin bu kadar farklı olmasının altında hastalık toleransı olgusu yatıyor olabilir.

Bazıları koronavirüsü niçin hafif atlatıyor? sorusunun cevabı Hastalık toleransında  ve emekleme evresindeki bu konuya ilişkin şimdiye dek elde edilen bilgiler şöyle:

• Bazı vücutlar toksik yan etkileri yok etme konusunda daha becerikli.
• Kimilerinin akciğer hücreleri kendi kendilerini hızla yenilerken, kimilerinde bu onarım mekanizması yavaş.
• Asemptomatik vakalar içindeki hastaların vücutlarındaki virüs miktarı hastalığı ağır geçirenlerle aynı olmakla birlikte, bunlarda soluk almada zorluk yaşamıyor. Üstelik bunların akciğer BT’leri çok da sağlıklı görünmüyor.
• Dahası asemptomatiklerin sergilediği bağışıklık tepkisi, ağır hasta olanlardan daha zayıf olabiliyor.
• Araştırmalarda vücuttaki patojen miktarı çok kritik bir belirteç olarak karşımıza çıkıyor. Hastalık toleransı çok sayıda yolak (pathways) içeriyor. Bunların tek tek tespit edilmesi çok zor.

Hastalık toleransı son günlerin en popüler araştırma konusu. Enfekte olmuş insanlarda hangi mekanizmaların bu insanları sağlıklı tuttuğu anlaşıldığı takdirde yani tedavilerin geliştirilmesinin yolu açılacak.

Eğer pendemi de yeni bir ilaç geliştirilirse, bunun piayasadakilerden çok faklı olacağı kesin. Zira bu ilaç hastalığa özel değil, akciğerlere özel olacak ve solunum zorluğunu giderecek.

Kaynaklar ve Dış bağlantılar

• Disease tolerance: concept and mechanisms
• https://www.medscape.com/viewartic- le/936288?src=soc_tw_200827_mscpedt_news_ tho_coronavirus&faf=1
• https://www.scientificamerican.com/article/ why-do-some-people-weather-coronavirus-infection-unscathed

Ayrıca bakınız

• Covid-19’a karşı Bakır Maske