Bir bilgisayarın çalışabilmesi için olmazsa olmaz parçaları mevcuttur. Bilgisayar parçaları grubunda, RAM de bunlardan birisidir. Fiziksel olarak bir depolama alanı değildir. Ancak yerel bir sanal önbellek olarak vazifesini sürdürür. Bu yazımızda sizlere RAM nedir? Ram bellek nedir? RAM, bilgisayar için ne anlama gelir? RAM nasıl çalışır? RAM Ölçüm Birimleri Nelerdir? RAM çeşitleri nelerdir? Registered Memory Nedir? ECC Memory Nedir? CAS Latency Nedir? Virtual Memory Nedir? DDR 3 Ram özellikleri nedir? DDR 4 Ram özellikleri nelerdir? Server’lere takılan RAM’in özellikleri nelerdir? sorularına yanıt vereceğiz.

RAM nedir? RAM nasıl çalışır? RAM çeşitleri nelerdir?

Elektrik kesildiğinde ya da bilgisayarınız aniden kapandığında, içerisindeki veriler kaybolmaktadır. RAM ise işlemci üzerindeki işlemiş olduğu verilerin tutulacağı geçici bir depolama alanıdır. Bir bilgisayar üzerinde işlem yapılırken, dikkat edilmesi gereken en önemli şey kaliteli ve yeterli RAM’lere sahip olmaktır. Çünkü RAM; bir yazılımı ya da oyunu çalıştırırken, bakılan en önemli parçalardan birisidir. Bilgisayarınızda yeterli RAM miktarı mevcut olmadığında, hem düşük performans ile çalışacaksınız, hem de birçok yazılımı çalıştıramamış olacaksınız.

Bilgisayarınızın sahip olduğu RAM’ler adeta bir hesap çizelgesi gibi oluşturulmuştur. RAM bölümleri adreslenerek, adresten okuma ya da adrese yazma gibi işlemler yapılmaktadır. Bilgisayarınızda kullanmakta olduğunuz program ya da veriler, kullanılır olmadığı zamanlarda depolama alanında tutulmaktadır. Bu alana sabit disk adını veriyoruz. Bu bir USB bellek veya CD ya da DVD gibi ortamlar olabilir. Program ya da uygulama talep edildiğinde ise; depolama aygıtı üzerinden RAM üzerine kopyalanır ve çalıştırılır.

Yani programların çalışması için ilk gerekli şey; RAM’e aktarılmış olmasıdır. Böyle olmasındaki tek amaç ise hızlı erişime imkan sağlanmasıdır. Çünkü bilgisayarınızın işlemcisi olarak bilinen CPU, RAM üzerine sabit disklerden çok daha hızlı ulaşmaktadır. Eğer açmak istediğiniz ya da kullandığınız uygulama, sahip olduğunuz RAM’den daha büyükse, belli aralıklar ile sabit diskler üzerinden transfer yapılması gerekir. Bahsi geçen bu olay özellikle büyük boyutlu ve yüksek grafik ve özellik isteyen bilgisayar oyunlarında ve çizim, tasarım programlarında ortaya çıkmaktadır. Bilgisayarınızın RAM’inin yetersiz kaldığı durumlar için işletim sistemi tarafından PageFile isimli bir servis geliştirilmiştir. Bu servis ile birlikte sabit diskinizin bir kısmını RAM gibi kullanmanız sağlanmaktadır.

RAM nedir? RAM nasıl çalışır? RAM çeşitleri nelerdir? | İlk çıkan Ram’ler tarihsel olarak sırasıyla DDR 3 Ram’e kadar

RAM Ölçüm Birimleri Nelerdir?

Bilgisayarın her dilinde olduğu gibi RAM modülleri de bayt cinsinden ifade edilmektedir. Örneğin; 256 MB, 512 MB, 1 GB, 2 GB, 4 GB, 8 GB, 16 GB gibi modüller halinde satılmaktadır.

RAM Yongaları Nelerdir?

Günümüzde teknoloji hızla gelişmektedir. Dolayısıyla üretim teknolojisi aynı hızda gelişmekte ve bununla birlikte RAM çiplerinin ve yongalarının, zaman içerisinde değiştikleri görülmektedir. Üretilmiş olan yongalar bacakları alta gelecek şekilde yani CSP denilen yapıdadır. Yongaların çevrelerinde ise bağlantı için herhangi bir bacak bulunmamaktadır. Bellek yongası, genellikle yeşil bir yüzeyin üzerine dizilerek, ufak siyah modüller halinde üretilmektedir.

RAM’lerin basitçe tanımını yapıp, ne işe yaradığını ve çalışma prensiplerini anlattıktan sonra en önemli kısıma geliyoruz. Tabi ki RAM türleri yani çeşitlerinden bahsedeceğiz. RAM çeşitlerinin tümünden bahsedeceğiz. Bazıları günümüzde hala kullanılmıyor ancak geçmişten günümüze çeşitliliği yazımızda sizlere anlatmak istedik.

RAM nedir? RAM nasıl çalışır? RAM çeşitleri nelerdir? | RAM tipine göre anakart ram yuvaları da değişiktir. mesela DDR 2 RAM, DDR 3 RAM yuvalı anakarta uyumlu olmayabilir

RAM Çeşitleri Nelerdir?

1. Statik Ram Nedir?

Statik RAM, yüksek hıza sahip olan RAM çeşididir. Ancak buna nazaran çok ta yüksek maliyete sahiptirler. Dolayısıyla büyük mimari yapılarda kullanılmaktadır. Bu nedenle küçük boyuta sahip olanları ön bellek amacı güdülerek kullanılmaktadır. Bu RAM türleri, devrelere entegre edilmiş durumdadır. Ve yenisi ile değişim süreci oldukça zordur.

2. DRAM (Dinamik RAM) Nedir?

En popüler bellek türlerinden birisi olan DRAM’ler; özellikle düşük maliyete sahip olduğu için elverişlidir. Ayrıca daha küçük mimari yapılarda kullanılmaktadır. Ve makul hızlar sunması nedeni ile sistem hafızası olarak kullanılmaktadır. Sizler için özellikle uygun maliyet ve yüksek kapasiteye sahip çözümler sunmaktadır. Statik RAM’ler ile aralarındaki en büyük fark ise; SRAM’ler periyodik şekilde yenileme gerektirmez. Ancak DRAM yani Dinamik RAM’ler periyodik olarak yenileme gerektirmektedir.

3. DIMM RAM Paketi Nedir?

SDRAM; başlangıçlarını DIMM modülleri ile yapmıştır. Halen daha kullanılıyor olan en popüler RAM tipidir. DIMM modülleri bazı ilave fonksiyonlar için üzerlerinde ekstra pinler bulundurmaktadır. Hatta notebook dediğimiz dizüstü bilgisayarlar üzerinde de SO-DIMM denilen türevleri bulunmaktadır.

4. Single / Double Sided DIMM Nedir?

DIMM RAM’lerin yongası eğer tek bir yüzey üzerinde bulunuyor ise; bu modül tipine single sided denilmektedir. PCB dediğimiz modülün her iki yüzeyinde RAM yongaları mevcut ise bu tür DIMM modülüne double sided adı verilmektedir. Ancak çift yüzeye sahip olan DIMM modülleri, haliyle biraz daha kalındır. Ve bu nedenle bazı anakartlar üzerinde RAM slotlarının dolmasına neden olmaktadır. Eğer anakartınızın double ya da single desteklediğini öğrenmek istiyorsanız, kitapçığından faydalanabilirsiniz.

İlgili Link 1: Bilgisayarın Tarihçesi Nedir?İlk Bilgisayar Ne Zaman Yapılmıştır?

5. SDR SDRAM Nedir?

Türkçe karşılığı olarak bu tip RAM’lere verilen isim tek veri oranlamalı SDRAM’dir. Aslında SDRAM’lerin uzun ve orjinal yazım biçimlerini ifade etmektedir. Özellik olarak ta 168 ayak pin sayısına sahiptir. 3.3 volt elektrik çekim gücüne sahip ve 66, 100 ve 133 Mhz hızlarına sahip olarak üretilmişlerdir.

6. DDR SDRAM Nedir?

Bu tür RAM’lere de türkçe karşılığı olarak çift veri oranlamalı SDRAM diyebiliriz. Bu tip RAM’lerin en büyük özellikleri veri transfer hızlarının geliştirilmiş olması ve veri yolu genişliğinin ikiye katlanmış olmasıdır. Bu RAM’ler üzerinde 184 pin ayak sayısı bulunur. Ayrıca 2.5 voltluk bir elektrik çekim gücüne sahiptir.

7. DDR2 RAM Nedir?

Bu RAM çeşidi, DDR SDRAM’lerin ikinci neslidir. DDR SDRAM’lerden farkı ise; başka bir sinyal yapısına sahip olmalarıdır. Dolayısıyla da daha az elektrik tüketimine sahiplerdir. Farklı bir sinyal yapısına sahip oluşu, farklı sayıda pinlere sahip olmasını da gerektirmiştir. Bu nedenle DDR SDRAM’lerde bulunan 184 yak pin sayısı, bu RAM türünde 240 pin sayısına sahiptir. Daha az elektrik tüketimine sahip olduğunu söylemiştik. Normal DDR SDRAM üzerine 2.5 voltluk çekim yapan RAM, DDR2 SDRAM türünde 1.8 voltluk bir elektrik tüketimi yapmaktadır. Elbette aradaki büyük bir fark değildir. Ancak RAM’in çalışma performansını oldukça etkilediği büyük bir gerçektir. Daha az elektrik tüketmesinin bir güzel tarafı da RAM’in çalışması esnasında daha soğuk kalmasıdır.

8. DDR3 SDRAM Nedir?

DDR3 RAM’ler ise bir önceki nesilden çok daha performanslı çalışmaktadır. Öncelikle daha fazla veri genişliği sağlamakta, 90 mm üretim teknolojisine sahip bir türdür. Bu sebeple daha az elektrik tüketir. Reaksiyon sürelerini de adeta üst seviyelere çıkarmıştır. DDR3 SDRAM’lerin elektrik tüketimi 1.5 volttur. Yani bir önceki nesilden yaklaşık yüzde 30 daha az enerji harcarlar. Ancak DDR2 SDRAM’lerden farklı pin sayısına sahip değildirler. Ancak çentikleri farklı yerdedir. Ve elektriksel olarak düşünüldüğünde uyum sağlamazlar. Dolayısıyla DDR3 SDRAM’ler oldukça az ısıya sebep verirler. Enerji tüketimini de azaltarak, notebook ve mobil cihazların pil ömürlerine de katkı sağlamaktadır.

9. DDR3L SDRAM Nedir?

Bu RAM tipine Low Power bellek denilmektedir. DDR3 RAM’ler ile kıyasladığımızda 1.5 voltluk tüketimi 1.35 volta indirdiğini görüyoruz. Dolayısıyla da yüzde 15 seviyelerinde daha az güç tüketimine sebebiyet vermektedir. DDR3 ile aynı pin sayısına yani 240 pine sahiptir. Ve genellikle önceki teknolojiler ile uyumlu değildir. Notebook aldığınızda ram slotunun ddr3l olmamasına özen gösterin. Çünkü yükseltmek istediğinizde diğer ram çeşitlerine göre yüzde 20 daha pahallı.

10. DDR3U RAM Nedir?

Bu tip RAM’lere verilen isim de Ultra Low Power RAM‘lerdir. Bu türleri, DDR3 RAM’ler ile kıyasladığınızda 1.5 volt olan elektrik üretiminin, 1.25 voltlara kadar düştüğünü görmekteyiz. Haliyle daha az güç tüketimine sahiptirler. DDR3U RAM’ler de 240 pin sayısına sahiptir. Ancak eski teknolojiye uyum sağlamamaktadır.

11. DDR4 SDRAM Nedir?

Bu RAM’ler yeni teknolojiye sahip olan RAM’lerdir. Tam verimin sağlanmasına yardımcı olmaktadır. Ve 2133 – 3200 Mhz hızlarına sahiptirler. Dolayısıyla tüketimi son derece azaltılmış, transfer hızları arttırılmış ve yüksek hıza sahiptirler. DDR4 RAM’ler 288 pin ayak sayısına sahip olmakla birlikte, 1.2 voltluk bir tüketim sağlamaktadır. DDR4 yongası 2133 MT/s hızlara sahiptir. Overclock ile birlikte bu hız 4266 MT/s hızlarına ulaşabilmektedir. Bunu şöyle açıklayabiliriz. Saniyede milyon transfer demektir. DDR3 teknolojisinde ise bu rakam 800 MT/s idi.

RAM nedir? RAM nasıl çalışır? RAM çeşitleri nelerdir? | DDR 4 Ram çıktıktan sonra oyun severler için farklı markalar RAM hızının yanında görüntüsü ile albeni katıyor

12. RDRAM Nedir?

Rambus RAM anlamına gelmektedir. Hatta Rambus isminde bir firmanın üretmiş olduğu DRAM türüdür. Özellikleri oldukça iyidir. Komut veri akış yolu, düşük voltaj ihtiyacı ve yükse ulaşılabilirlik oranlarına sahiptir. RDRAM 184 pin ayak sayısına sahip olmakla beraber, 2.5 voltluk enerji tüketimi sağlamaktadır.

13. SIMM Nedir?

SIMM denilen bir sokettir. RAM’lerin anakart üzerinde takılmış olduğu sokettir. SIMM olarak iki tip soket bulunmaktadır. Bunlar 72 pin ve 30 pin olarak ikiye ayrılmaktadır.

14. DIMM Nedir?

SIMM denilen soketin 64 bit hale getirilmiş olan versiyonudur. 72 bağlantı ayağına sahiptir. Hatta bunlardan 36’sı bir tarafta diğer 36’sı ikinci yarıdadır. DIMM soketler, sırası 168 pin, 184 pin, 240 pin ve 288 pin olmak üzere 4 adet yapıya sahiptirler. Ayrıca SDR, DDR, DDR2, DDR3, DDR4 belleklerin monte etmek için kullanılmaktadır.

15. SODIMM Nedir?

SODIMM soketler, özellikle notebook yani dizüstü bilgisayarlarda kullanılmak için tasarlanmıştır. DIMM soketler ile hemen hemen aynı özelliklere sahiptirler. Ancak boyut olarak daha küçük boyuta sahiptirler. 200 pin ve 204 pin modülleri bulunmaktadır. 64 bit destekleyen türleridir. SDR SODIMM 100 pin ve 144 pindir. DDR1 SODIMM 200 pin ayak sayısına sahiptir. DDR2 SODIMM 200 pindir. DDR3 SODIMM 204 pin ayak sayısına sahiptir.

16. MicroDIMM Nedir?

MicroDIMM modülleri, notebook denilen dizüstü bilgisayarlar micro mini RAM türleri için üretilmiştir. SDR MicroDIMM 144 pin ayak sayısına sahiptir. DDR1 MicroDIMM 172 pin ayak sayısına sahiptir. DDR2 MicroDIMM 172 pin sayısına sahiptir. DDR3 MicroDIMM 214 pin ayak sayısına sahiptir. DDR2 MiniDIMM 244 pin ayak sayısına sahiptir.

17. RIMM Nedir?

RIMM soket ismidir. Ancak RDRAM denilen türlerin soketleridir. 184 pin ayak sayısına sahiptir. Ayrıca 232 pin ayak sayısına sahip olan modelleri de mevcuttur.

18. SORIMM Nedir?

Dizüstü bilgisayarlar için RDRAM ve SORIMM soketler mevcuttur. SORIMM soketleri 160 pin ayak sayısına sahiptirler.

RAM nedir? RAM nasıl çalışır? RAM çeşitleri nelerdir? | DDR 4 sonrası, şu an ekran kartlarında kullanılmaya başlanan DDR 5 Ram bekleniyor

Registered Memory Nedir?

Registered memory mantıklı bir şekilde çalışmaktadır. Mantığı ise hafızaya atılmış olan verilerin tutulmuş olduğu bir index tablosu yaratarak, belli hafızanın küçük bir kısmında adreslenerek tutulmasını sağlamaktadır. Bu tanımı low level diye tabir ettiğimiz donanımcıların bilmesi yeterli olacaktır. Kısaca açıklamak gerekirse; hafızada tutulacak olan bilgilerin, girilmesi için tetikte bekleyerek, gelen verileri hafızaya kayıt etmektedir. Çıkarılan veriler ise o adresler üzerinden silinmektedir.

Ancak bu tip hafızaların bir handikapı bulunuyor. Çünkü diğer türlerden biraz daha yavaş çalışıyorlar. Sebebi de bilgilere yapılan isteklerin programın hafızasında ilk etapta kontrol edilmesi, ilgili yerlere yönlendirilmesidir. Bu aramalara yoğunlaşırken, performans düşüklüğü gibi etkiler gayet normaldir. Yine de bazı sistemler bu tür RAM’lerin kullanımlarını zorunlu hale getirmiştir. Aksine bazı sistemler de bu tür RAM’lerin kullanımını reddetmektedir. Üretilen anakartlar; sizlere bu ikisi arasında seçenek sunmaktadır.

RAM nedir? RAM nasıl çalışır? RAM çeşitleri nelerdir? | Anakarta RAM takmanın kolay 4 adımı

Unregistered Memory Nedir?

Unregistered memory denilen tür üzerinde; registered memory gibi bir ön kontrol mekanizması bulunmamaktadır. Hafıza üzerinden herhangi bir istek yapıldığında, veri kayıtlı olan tüm verilerin içerisinde aranır. Bilginin varsa var olduğu, yoksa yok olduğu ortaya çıkar.

ECC Memory Nedir?

ECC Memory denilen hafıza tipleri; hafızada meydana gelecek olan hataların büyük kısmını kendi kendine düzeltebilmektedir. ECC Memory denilen türler; 64 bit bir hafızanın bloğu üzerindeki hatayı rahatlıkla düzeltmektedir. Şimdi diyebilirsiniz ki, hafıza üzerinde nasıl hata oluşabilir?

Memory üzerindeki çiplerin elektronik olduğunu hepimiz biliyoruz. Elektronik bir devredeki ayaklar her zaman elektrik akımı ile açılır ve elektrik akımı ile de kapanır. Dolayısıyla ortamdaki aşırı manyetik alan etkisi, kapanıp açılan bu ayaklar üzerinde birtakım hata ya da yanlışlıklara neden olabilmektedir.

Oluşabilecek bu manyetik alanlara da birçok örnek verilebilir. İlk akla gelenleri sıralamak şöylece mümkündür; alfa ışınları, kozmik ışınlar, statik elektrik, radyo dalgaları, makine içerisindeki başka bir donanımın oluşturacağı aksaklıklar, sistem çalışma saatinin yanlış ayarlanması durumu ve birtakım enerji sorunları olarak gösterilebilir.

1. Non-ECC Memory Nedir?

Non-ECC Memory hakkında söylenebilecek tek fark, hafızada oluşabilecek hataları kontrol eden bir yapıya sahip olmayışlarıdır.

2. Registered ECC Memory Nedir?

Bu teknoloji oldukça sağlıklıdır. Çünkü Registered ECC Memory üzerindeki en güzel özellik; hem ön kontrol yapması hem de hata düzeltme yapısına sahip olmasıdır.

3. Full Buffered ECC Memory Nedir?

Bu tip teknolojiler; özellikle sunucu tipindeki makineler üzerinde kullanılmaktadır. Çünkü hata payını adeta minimize eden bir yapıya sahiptir. Bu teknoloji ile birlikte hata payı sıfıra indirgenmek istenmiştir. Bunun sebebine gelince de; bilgisayarlar bilginin doğruluğunu, mutlak olarak garanti etmek zorundadır. Ancak ev için kullanmakta olduğunuz performans yani oyun makinelerinde bu tip hafıza kullanımı hem gereksiz hem de performans kayıpları yaratmaktadır.

RAM nedir? RAM nasıl çalışır? RAM çeşitleri nelerdir? | RAM’lerin gittikçe kapasitesi ve hızları artmaya devam ediyor

CAS Latency Nedir?

CAS‘ın anlamı; bilginin olduğu sütuna ulaşırken yaşanmakta olan gecikmeye verilen isimdir. CAS Latency denilen şey ise; hafıza içerisinde mevcut olan bilgiye ulaşmak için gerekli zaman döngüsüne verilen isimdir. Buna örnek olarak şunu gösterebiliriz. CAS3 denilen yapıda; bilgiye ulaşabilmek için 3 adet zaman döngüsüne ihtiyaç bulunur. CAS2 denilen sistemde ise bu zaman döngüsü 2 adettir. Zaman döngüsü de hafıza içerisindeki veriye ulaşabilmek adına yapılacak olan işlemleri belirtmektedir. Sıralama ile gidersek; hafızanın bulunduğu anakart soketinin bulunması, hafıza satırının bulunması, satır numarasının bulunması, sonuçta da hafızadaki sütun numarasının bulunmasıdır. Tüm bu işlemler sonunda elimize bir satır ve sütun bilgisi geçmektedir. Bu verilerin kesiştiği yer ise verinin bulunmakta olduğu yeni adres kısmıdır.

Virtual Memory Nedir?

Virtual Memory olarak tabir edilen şey; bilgisayarınız üzerinde bulunan işletim sisteminizin, hafızasında yer kalmadığı durumda RAM’e ait olan bilgileri saklaması gereken bir dosyanın oluşturulmasıdır. Ve bu dosyayı da hazır tutmasıdır. Bu sistem windows işletim sistemlerinde PageFile, Linux işletim sistemlerinde ise swap denilen bir sabit disk alanına verilen isimdir.

Genellikle bu ayarlar bilgisayarınızı yani işletim sisteminizi ilk kurarken, otomatik olarak sistem hafızanızın boyutuna göre otomatik olarak belirlenmektedir. Sonradan eklediğiniz hafıza modülleri ile beraber, dosya boyutlarının büyümesi gerekmektedir. Şöyle ki; olması gereken bir virtual memory, bilgisayarınızda hali hazırda bulunan hafızanızın 2 katı boyutunda olmalıdır. Bunu bir örnek ile anlatacak olursak; bilgisayarınız üzerinde 2 GB RAM bulunuyor ise; virtual memory dosya boyutunuz 4 GB olmalıdır. Ancak bu işlem genel olarak işletim sisteminizin yönetimine bırakılmaktadır.

SRAM Nedir?

Static Random Access Memory olarak adlandırılan bellek türüdür. Aslında açıklanacak olursa; işlemciler üzerindeki cache denilen yapı ile aynıdır. Bu tür RAM’ler DRAM’e göre çok hızlı çalışır ancak kullanım alanları sınırlı kalmaktadır. SRAM’in de Asynchronous Static RAM, Synchronous Burst Static RAM ve Pipeline Burst Static RAM olmak üzere 3 çeşidi bulunmaktadır.

Ayrıca Bakınız

• Bilgisayarı yavaşlatan gizlice güç tüketen işlemler nelerdir?
• Bilgisayarlarımızı Korumak İçin Yalnızca Antivirüs Koruması Yeterli Midir?