Bizleri hasta eden partiküller saç telimizinden 10 kat daha küçük

Son zamanlarda pandemi salgını virüsü yeni tip koronavirüs gibi hava da asılı kalan ve ciğerlerimizin direk soludukları partiküller ne kadar büyüklükte olduğunu merak ettiniz mi? Yazımızda bilim insanları saç telimizi baz alarak bizleri hasta eden partikül boyutları ile ilgili bir kıyaslama görecekiniz.

Bizleri hasta eden partiküller saç telimizinden 10 kat daha küçük

Partikül, havada asılı olan  katı yada sıvı maddelerin mikroskobik parçacıklarıne denir ve bu parçaçıkların en tehlikelisi hava kirliliğidir. Partiküller, PM10 (2,5 mikrometer ve 10 mikrometer çaplı), PM2.5 (< 2,5 mikrometer çaplıdır ve en zehirli büyüklük), PM0.1 (< 0,1 mikrometer çaplı) olarak sınıflandırılır.

Son zamanlarda dünyanın en büyük tehditleri mikroskobik boyutlarda oluyor. Küresel COVID-19 salgınından dünyanın dört bir yanındaki orman yangınlarına kadar birçok etkenden ötürü akciğerlerimiz bir türlü temiz soluk alamıyor.

Bir partikülün solunabilmesi için 10 mikrondan (μm) küçük olması gerekiyor. Nispi boyutları daha yüksek olan partiküller vücudumuz tarafından (mesela burun veya boğazda) genellikle bloke edebiliyor. Partikül boyutları küçüldükçe de ciğerlerimize solunması kolaylaşıyor. Bu yüzden de ölümcül partiküller adeta ciğerlere yapışıyor.

Peki ama sağlığımızı tehdit eden söz konusu mikroskobik parçacıklar ne kadar küçük? Ve boyutları diğer küçük moleküllerle karşılaştırıldığında nasıl?

COVID-19’a neden olan yeni tip koronavirüs, nispeten küçük boyutta olsa da ölümcül partiküller arasında en küçüğü değil. Hem Zika virüsü hem de E. coli’den sorumlu olan T4 Bakteriyofaj, bugüne kadar COVID-19 kadar can almamış olsa da boyutları koronavirüsten çok daha küçük.

Visual Capitalist insan saçını baz alarak bizi etkileyen partiküller arasında görsel bir kıyaslama grafiği hazırladı.

Partikül boyutları

Ancak koronavirüs parçacıkları da polen, tuz ve deniz kumu tanelerinden daha küçük. Bununla birlikte hem kırmızı hem de beyaz kan hücrelerinden de daha küçük boyutlarda; burada tek bir kan hücresinin çıplak gözle neredeyse görünmez olduğunu da akıldan çıkarmamak gerekiyor.

Ayrıca bakınız

• Türkiye’de nefes alınabilen tek il : Çankırı
• Hava kirletici maddeler nelerdir? Hava kirliliği nasıl ölçülür?