Kytoros Antik Kenti nerede? Tarihçesi ve Kalıntıları Nelerdir?

Kytoros (Kitoros) diğer adıyla Kytoron Antik Kenti, Türkiye’deki Antik Kentler listesinde, Paphlagonia Antik Kentleri grubunda, şu anda Kastamonu ili Cide ilçesi Kurucaşile çevresinde bulunan antik bir kenttir. 

Eğer gidecekseniz Cide’nin 12 kilometre batısında, Kurucaşile’nin 15 km. doğusunda bulunan İlkçağ kentçiği alanında, bugün, Kalafat Köyünün birkaç evli Gideros Mahallesi vardır. Kentin limanı, hilal biçiminde oldukça kapalı bir limandır. Kytoron, kapalı bir liman kenti olup Ortaçağ Kalesi yıkıntısı dışında kentten herhangi bir kalıntı günümüze gelememiştir. Cide’nin 17 km doğusundaki Aigialos kenti, Aydos Köyü, Aydos Çayının ağzındaki vadide, kıyıdan ve dolayısıyla çayın ağzından içeriye doğru yayılmıştır.

Cide Karadeniz’de ender görülen doğal koylardan bir olan Gideros Koyu’na ev sahipliği yapar. Burası, antik çağın en önemli ozanı Homeros’un destanlarında da geçen Kytoros antik kentidir aynı zamanda. Koy, yat ve yelkenli teknelerin konaklaması için oldukça uygundur.

Kytoros Antik Kenti | Gerede Koyu

Tarihi kaynaklarda yörede, M.Ö. 1100-700 yılları arasında Paflagonyalıların egemenlik kurdukları bilinmektedir. Fryglerin bir kolu olan Paflagonyalılar bu bölgeye kendi adlarını vermişlerdir. Paflagonyalılar, Devrekani Çayının, Gökırmak, Devrek, Soğanlı, Filyos ve Bartın Çayları etraflarında yerleşmişlerdir. Ancak Cide’de arkeolojik bir kazı yapılmadığından bu döneme ait herhangi bir esere rastlanmamıştır. Homeros, Paflogonya’nın Cide ve Kitoros(Gideros) taraflarında Henet veya Heneti adlı bir kavmin yaşadığını belirtmiştir. Cide’nin sahilinde, Ceviz Dibi adıyla anılan yerde bir saray kalıntısının olması bu iddiayı kuvvetlendirmektedir. Romalılar ve Bizanslılar Cide’de hüküm sürmüşlerdir. Nitekim, Cide’de Callade Cide, Y.Domma ve Caracolla adlarına kesilen paralar ve Cide’de bulunan Roma dönemi kale kalıntıları bunu kanıtlamaktadır. Güble ve Gilivri arasında Çoban Kalesi Romalılar döneminde yapılmış Osmanlılar döneminde de onarılmıştır. Timle Kalesi ve Gazallı Kalesi Bizans dönemine aittir. Okçu Kalesinin ise tam olarak ne zaman yapıldığı bilinmemektedir.

Kytoros Antik Kenti Sikkeleri

Kytoros, Hellen dilinde anlam taşımamaktadır. Strabon’a göre, İlkçağ tarihçisi Ephoros, bu adın altın tüylü post destanının baş kişisi Phryxos’un oğlu olan Kytoros’dan geldiğini söylemektedir.

Roma Cumhuriyeti döneminin Yunan tarihçi, coğrafyacı ve filozof ( MÖ 64 – MS 24) Strabon‘a göre, bir zamanlar kentçiğin Sinop’lular yönetiminde bulunduğu ve küçük bir ticaret merkezi olarak kullanılmıştır.

Burun üzerinde Ortaçağ kalesi yıkıntısı dışında kentten herhangi bir kalıntı günümüze gelememiştir.

Kytoros | Kytoron Antik Kenti Kazı ve Yüzey Çalışmaları şimdiye kadar yapılmamıştır.

Kytoros | Kytoron Antik Kenti Nerede | Nasıl Gidilir?

Şehirler arası çalışan Otobüs ile Cide’ye ulaşabilirsiniz. Özel arabanızla gidecekseniz Amasra ile Sinop arasındaki Karadeniz Sahil yolu üzerindedir.

Kaynaklar ve Dış Bağlantılar

• ANTİK KAYNAKLARDA KARADENİZ BÖLGESİ, Adem Işık, TTK, 2001
• ANADOLU’NUN TARİHİ COĞRAFYASI, Prof. Veli SEVİN, TTK, 2001
• http://www.kulturvarliklari.gov.tr/ | Antik Kentler
• Ord. Prof. Dr. Ekrem Akurgal, Anadolu Uygarlıkları